Ontwerpers Kiki & Joost vroegen zich af waarom de huidige zonnepanelen zo onaantrekkelijk zijn en ontwierpen voor Myeneryskin een serie design-zonnepanelen voor het dak en gevel.
Schone energie die bijdraagt aan het terugdringen van de opwarming van de aarde zien we overal om ons heen verschijnen in de vorm van windmolens, zonneparken en zonnepanelen op daken. Maar die panelen zijn altijd saai blauwgrijs en louter functioneel terwijl ze deel uitmaken van onze dagelijkse omgeving. Waarom kan het niet anders? Zouden die panelen niet zo kunnen worden ontworpen dat ze ons landschap er mooier uit laten zien en de identiteit van een gebouw versterken?
Gevelbekleding die energie geeft
Dat vroegen Kiki van Eijk en Joost van Bleiswijk van designstudio Kiki & Joost zich af toen ze voor hun zelfgebouwde studio en werkplaats in Eindhoven op zoek gingen naar materialen en toepassingen die konden bijdragen aan het zo energiezuinig mogelijk maken van het pand.
Dat vroeg de innovatieve ondernemer Henrico van den Boomen zich ook af. Dat daken energie leveren als bijdrage aan de energietransitie is bekend, maar gevelbekleding die energie geeft – en ook nog eens aantrekkelijk oogt – is iets nieuws. “Die standaard zwarte zonnepanelen voor het dak blijven vaak uit het zicht, maar op een gevel vallen ze wel direct op. Dus wilde ik dat de zonnepanelen als bouwelement er zo esthetisch mogelijk uitzien zodat architecten, projectontwikkelaars en particulieren spectaculaire façades kunnen realiseren die ook nog eens energie opleveren”, zegt hij enthousiast. “Ik heb de expertise en de technologie in huis, maar niet de kennis van vormgeven”, weet hij ook.
Samenwerking techneut en designers
Met zijn in 2012 opgerichte bedrijf Eigenenergie.net ontwikkelt Van den Boomen zonnepanelen waarmee hij een honderd procent duurzame en onafhankelijke energievoorziening levert aan bedrijven, woningcorporaties en particulieren. Om dat te bereiken gaat hij samenwerkingen aan met bedrijven die innovatieve producten realiseren. Zo kwam hij in contact met Kiki & Joost die net bezig waren met hun nieuwe studio. “Dat is het leuke van zelf bouwen, dat je op hele andere dingen komt en andere mensen ontmoet, dan wanneer je als ontwerper in je studio aan het werk bent voor je opdrachtgevers”, zegt Van Eijk. Henrico van den Boomen vroeg aan de ontwerpers om vier verschillende designs voor de panelen te ontwerpen. Het werden er meer. En als het aan Kiki & Joost ligt kunnen ze met gemak nog een hele serie maken. Vooralsnog ontwierpen ze twee visueel aantrekkelijke dakpannen en zes gevelzonnepanelen die, geïnspireerd op elementen uit de natuur, ons landschap er anders uit laten zien.
Nieuw bouwmateriaal
“Ons doel was een nieuw bouwmateriaal te maken dat, anders dan een kille gladde plaat, een gebouw interessanter kan maken, de identiteit van een pand kan versterken door bijvoorbeeld te spelen met contrasten tussen een stedelijke omgeving en de natuur”, zegt Van Eijk. “We hebben eerst materiaalstudies, experimenten en onderzoek gedaan en daarbij breed gekeken naar verschillende natuurlijke omgevingen.” Naar de schaduw van blaadjes, regendruppels die oxideren op staal, maar ook lieten ze zich inspireren door de architectuur en schilderkunst waaruit texturen en patronen voortkwamen die lijken op abstracte olieverfschilderijen en aquarellen. Na drie maanden hadden ze samples voor de zonnepanelen met namen als Paint, Leaves, Tudor, Aquarelle, Rain en Scratch. De twee soorten dakpanelen hebben een koper- en ijzerachtige gloed die het licht reflecteren en heten toepasselijk Iron en Copper.
Meerwaarde van design
“Dit succesvolle traject toont ook aan dat je als ontwerper wel degelijk kunt bijdragen aan de leefomgeving en dat het creatieve proces in samenwerken met een niet voor de hand liggend technologisch bedrijf in wezen niet veel anders is dan met een creatief bedrijf”, constateert Van Eijk. “De ondernemer had nog nooit met ontwerpers gewerkt, maar zag echt de meerwaarde van design; hij liet ons vrij, en was respectvol en enthousiast.”
Design-zonnepanelen
Voor de collectie design-zonnepanelen op maat en in verschillende formaten, heeft de ondernemer speciaal het bedrijf My- EnergySkin opgericht. Voor dit bijzondere nieuwe bouwmateriaal wordt op sandwichpanelen structuurglas met prints samen met (brandveilig en akoestisch) isolatiemateriaal bevestigd op Prefab-gevelelementen. Dat de print wordt gelamineerd op glas in plaats van dat je folie gebruikt, maakt het procedé lastiger, maar de resultaten goed. Met zijn zelfontwikkelde productiemethode is hij momenteel op zoek naar een plek in Nederland waar hij de productielijn kan onderbrengen. Het streven is om volgend jaar of in 2022 de dak- en gevelbekleding van My- EnergySkin op de markt te brengen. “Vooralsnog is duurzaam duurder, dus het is een investering. Maar de opbrengst van deze dak- en gevelbekleding is goed, zeker als je de gevel, die doorgaans niets opbrengt, met MyEnergySkin bekleedt”, weet Van den Boomen. Zodra het zo ver is, zullen Kiki & Joost hun nieuwe studio en werkplaats bekleden met dak- en gevelpanelen van MyEnergySkin; de Scratch-panelen hebben hun voorkeur.
Gedachtespinsels
De ontwerpers toonden de prototypes al aan het publiek tijdens Dutch Design Week 2019 in Eindhoven. Het leverde legio enthousiaste reacties op. Ook in de expositie ‘Gedachtespinsels’ die Kiki van Eijk in samenwerking met scenograaf Theun Mosk op 26 september 2020 in het TextielMuseum opende, laat ze een paneel zien. “We hopen dat meer bewuste partijen zich aandienen die het belang inzien van het omzetten van zonlicht in elektriciteit, en zo bijdragen aan de energietransitie. En tegelijkertijd maken we samen de wereld een beetje mooier”, zeggen de ontwerpers.
Tekst: Viveka van de Vliet
Fotografie: Marielle Leenders
Schrijf je in voor de nieuwsbrief
Ontvang iedere week het laatste nieuws en informatie op het gebied van architectuur in uw mailbox.
Gerelateerd
Gedachtespinsels van Kiki van Eijk- Co-evolution Joost van Bleiswijk en Kiki van Eijk
- Landschapsprotheses van Kiki van Eijk en Joost van Bleiswijk
- Zonnepanelen verwerkt in gevel
- Dutch Solar Design-gevelelement
