Vloeibaar spel van Maarten Schenkeveld

Design, Materialen

Vloeibaar spel van Maarten Schenkeveld

Door: Viveka van de Vliet | 27-08-2015

Ze zijn nog steeds aanstormend en veelbelovend, maar draaien al een tijd mee in de creatieve wereld. De talentvolle dertigers tonen energie, gedrevenheid, ambitie, durf en een geloof in de toekomst. Deel 14 van een serie over jonge designers: Maarten Schenkeveld (1984). Onderzoek en experiment met vloeibare materialen, eigen technieken en natuurkundige principes vormen een avontuurlijk spel waarvan de uitkomst telkens anders is.

Net zo contrastrijk als de locatie is zijn gebruik van materialen en technieken om zijn vazen, stoelen en krukken te maken. Tussen de creatieve Caballerofabriek, het Haagse Joegoslaviëtribunaal en malafide autodealers ligt een voormalige scheepsloods van zeker 400 vierkante meter. Het heet nu ateliercomplex De Besturing. Een van de ‘bewoners’ is ontwerper Maarten Schenkeveld die hier zelf zijn meubellab annex werkplaats heeft gebouwd. Vanuit de kantoorramen kijkt hij uit op de haven waar een betoncentrale nog altijd bergen zand en grind lost. Toepasselijk, omdat hij veel werkt met beton. Evengoed speelt hij een spel met andere vloeibare materialen zoals polyester en gips.
Schenkeveld ontwikkelde zelf een matrix. Hij koos voor drie bewerkingstechnieken en drie materialen: gips, beton en polyester, die hij in flexibele mallen van katoen, lycra en folie giet. Hierbij gebruikt hij de methoden ophangen, opblazen en opspannen. Hij speelt met de logica van natuurkundige principes. Net zoals inspirerende architecten als Gaudí, wiens ontwerp voor de Sagrada Famiglia is afgeleid van een kettingmodel, waarbij hij gebruik maakte van de zwaartekracht en de sterkste parabool.

Toeval en verrassing

Bij Schenkeveld krijgt het nog vloeibare materiaal binnen de restricties van tijd en techniek min of meer de vorm die het wil. Want binnen de mal heeft het materiaal de ruimte om een pad te kiezen, als een rivier die binnen de bedding zichzelf een weg baant. Schenkeveld bepaalt weliswaar van tevoren de constructie, de ophangpunten en de materialisatie, maar verder is hij de regisseur of nog beter: de gids die balanceert tussen controleren en uit handen geven. Hij weet niet precies wat de uitkomst van de tocht is. Tijdens het productieproces kan namelijk van alles misgaan: polyester dat scheurt, een mal die te ver doorhangt, de luchtvochtigheid die hoger is dan de vorige dag.

One Piece a Day

Maar de ontwerper laat zich daar niet door uit het veld slaan. Het avontuur is te groot, het spel te leuk. Hij laat zich graag verrassen door de toevalligheden en gebruikt dat als inspiratiebron voor een volgend object. De One Piece a Day-collectie vormt tot op de dag van vandaag een gedegen basis. ‘Er valt nog genoeg te putten uit een veelheid aan ideeën die wachten om uitgewerkt te worden’, zegt de ontwerper.
Het was deze collectie waarmee hij in 2012 afstudeerde aan de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten (KABK) in Den Haag, richting interieur- en meubelontwerpen. In hetzelfde jaar werd hij uitgeroepen tot ‘Toptalent 2012’, een beurs voor Toptalent Creatieve Industrie van de gemeente Den Haag. One Piece A Day leverde, zoals de titel al verraadt, elke dag een object op. In twee maanden tijd had de ontwerper twintig bruikbare experimentele producten. Een verzameling die begon met een kopje van gips en inmiddels is uitgegroeid tot een collectie vazen, stoelen, krukken, tafels, en servies. Geen computerberekeningen, geen schetsen, alles komt al doende tot stand.
Met nieuwsgierigheid, verwondering en een niet aflatende behoefte aan onderzoek en experiment met materialen die plasticiteit bezitten, komt Schenkeveld steeds weer tot unieke ontwerpen waarvan de uitkomst elke keer een verrassing is.

Chaise longue en krukje

Zoals met nummer 12.06.10 uit de serie, een architectonisch ogende chaise longue, gemaakt van een mengsel van gips en polymeer dat in een mal van lycra aan vier punten is opgehangen en aan vier punten naar beneden getrokken. Hierdoor ontstaat de specifieke strakgetrokken vorm. De rek in de stof vormt de glooiing van de zitting. ‘De stoel zit niet per se lekker, eerder dwingend’, zegt de ontwerper. ‘Zitten is een werkwoord’, de beroemde uitspraak van Gerrit Rietveld, past Schenkeveld dan ook als gegoten.
Zo balanceert hij tussen design en kunst en is zijn werk eerder op exposities te vinden dan in designwinkels. ‘Kunstenaars vinden mijn werk te toegepast, ontwerpers snappen mijn producten niet goed’, weet hij.
Zijn krukje is geen uit de computer afkomstig massaproduct maar een krukje dat scheef en wankel op zijn poten staat als een dier dat net leert lopen. ‘Het is geen misbaksel, hierdoor krijgt het juist een uniek karakter’, meent Schenkeveld. Zo zijn kreukels vondsten en scheve stiknaden van zijn vazen en karaffen zijn toevallig ontstane karakteristieken die voor verfijning zorgen.

Toekomst

Schenkeveld is benieuwd hoe alles zich verder zal ontwikkelen. ‘Ga ik meer studie doen? Ga ik meer objecten vervaardigen of juist commercieel, gebruiksvriendelijk werk in grotere oplagen?’ Vooralsnog weet hij wel dat hij met andere ontwerpers in de loods een groot atelierlab gaat bouwen waar talentvolle studenten kunnen experimenteren met materialen of werken met 3D-printers. Ook zijn ze van plan een robotarm aan te schaffen. ‘Die gaan we dan wel handmatig besturen’, zegt Schenkeveld.

Schrijf je in voor de nieuwsbrief

Ontvang iedere week het laatste nieuws en informatie op het gebied van architectuur in uw mailbox.

Gerelateerd

Tags: , , , , ,

    Schrijf een reactie

    Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.