Integraliteit

Het buitenlands avontuur van Roeleveld-Sikkes Architects begon met het winnen van een prijsvraag voor een groot woningbouwproject in Miskolc. Het resulteerde in een eigen kantoor in Budapest. Inmiddels zijn ze ruim 10 jaar actief op de Hongaarse markt en wonnen ze meerdere prijsvragen. De kracht van Nederlandse architectuur is volgens Roeleveld-Sikkes integraal werken. Een kansrijk exportproduct in deze barre tijden.

Roeleveld-Sikkes Architects uit Den Haag bestaat al 37 jaar. Sinds medio jaren tachtig heeft het bureau elk jaar vier buitenlandse stagiaires van all over the world op het bureau gehad. ‘Als je dat jaar in jaar uit doet,’ zegt Dick Sikkes, ‘bouw je vanzelf aan een breed mondiaal netwerk. Zo kregen we in 2001 een paar jonge architecten uit Hongarije over de vloer en ontstond – min of meer bij toeval – het idee aan een prijsvraag in Hongarije mee te doen. We wonnen die prijs – het ging om een groot woningbouwproject in Miskolc – en stonden toen voor de keus de opdracht vanuit Den Haag te doen of via een nog op te richten vestiging in Budapest.’

Kleinschalig

‘We besloten heel low profile te beginnen. Een van onze medewerkers wilde graag een tijdje in het buitenland werken en hij heeft toen, samen met mij en een Hongaarse architect bij wijze van pilot een kantoorruimte gehuurd en zo zijn we begonnen. Heel simpel. Heel kleinschalig. Het belangrijkste argument om een kantoor in Boedapest te openen was goed contact met de cultuur in Oost-Europa zekerstellen. Daarnaast zijn de mogelijkheden om in Nederland aan overheidsprijsvragen mee te doen door de wijze van aanbesteden veel kleiner dan in Hongarije. En dan kan je maar beter ter plaatse een vestiging hebben. In Hongarije mag iedereen meedingen en hoef je niet minimaal drie vergelijkbare projecten op je naam te hebben om een kans te maken.’

Na het winnen van de competitie voor Miskolc in 2002 en de opening van het eerste kantoor, is de Haagse architect actief gebleven in het oosten. Roeleveld-Sikkes Architects Hungary Kft vierde vorig jaar zijn tiende verjaardag en is in die tijd uitgegroeid tot een internationale speler in ontwerp van commercieel, publiek en residentieel vastgoed.

Integraal

Een project in waarmee Roeleveld-Sikkes veel publiciteit genereerde (in het buitenland, niet in Nederland) was het ontwerp van een nieuw bezoekerscentrum met restaurant, conferentiezalen en parkeren bij de abdij van Pannonhalma in Hongarije. De prijsvraag werd gewonnen in 2006, de oplevering was vier jaar later. Het centrum dat Roeleveld-Sikkes ontwierp, heeft als doel het toeristisch belang van de abdij te versterken.

De abdij, weet Sikkes, heeft het zwaar te verduren gehad onder de communisten, de heuvel waarop het gebouw staat, was bedekt met asfalt. Het herstelplan voor het omringende landschap en het helderste concept, waren volgens Sikkes de doorslaggevende punten voor de jury om het Nederlandse bureau als winnaar uit te roepen.

‘Wat Nederlandse architecten onderscheidt van hun Hongaarse collega’s, is dat Hongaren het programma van eisen perfect vertalen in een gebouw. Wij brengen eerst de kwaliteiten en mogelijkheden van de locatie in kaart en maken dan een integraal plan tussen locatie en het programma van het gebouw. Dat is een typisch Nederlandse aanpak waarmee je blijkbaar goed scoort in Hongarije. Het is het verschil tussen een goed gebouw en een gebouw dat goed ingepast is in de bestaande omgeving.

Wij hebben in Pannonhalma een plan ontwikkeld waarin het bestaande historische landschap, de romaanse kerk uit de 10e eeuw op de top van de Kosarasheuvel, de wijnmakerij en ons bezoekerscentrum met parkeerruimte verborgen in de heuvel in harmonie op elkaar zijn afgestemd. Dat is integraal werken en meteen de kracht van Nederlandse architectuur. Een kansrijk exportproduct zo je wilt.’

Omzet

De tijdelijke vestiging van Roeleveld-Sikkes is inmiddels ingeruild voor een voornaam pand in het 5e district van Budapest op zo’n 300 meter van de Donau. Het kantoor biedt werk aan acht Hongaarse architecten. In de Haagse vestiging staan 25 man op de loonlijst. Dick Sikkes zelf werkt vanuit huis en in het vliegtuig en vanuit beide vestigingen. Gevraagd naar het belang van het Hongaarse kantoor in termen van omzet zegt hij: ‘Dat neemt alleen maar toe. In de beginjaren was ons kantoor in Budapest goed voor 10 procent van de omzet. In de tussentijd is dat uitgegroeid tot 25 procent. Daar komt bij dat Nederland zucht onder een enorme bouwcrisis. Om aan zet te blijven, zal je dus steeds voordeliger moeten produceren. De honoraria staan enorm onder druk en wil je dan toch een acceptabel rendement halen, moet je in de kosten snijden.’

Voor Roeleveld-Sikkes betekent dat een steeds intensievere samenwerking met haar Hongaarse collega’s. De Hongaarse mensen werken ook steeds vaker aan Nederlandse projecten. Dat is erg profijtelijk omdat de Hongaarse vestiging aanmerkelijk goedkoper werkt dan de Haagse, zegt Sikkes. Zo ligt het uurloon van een bouwkundig tekenaar in Hongarije 50 procent lager en dat scheelt een slok op een borrel. ‘Het belang van de buitenlandse vestiging neemt dus alleen maar toe. We hebben plannen om ons kantoor in Budapest uit te breiden en willen ook in Roemenië en Slowakije activiteiten ontplooien.’

Tekst: Peter de Winter
Fotografie: Balzs Ktai, Tamás Bujnovszky