Kijken met een knipoog – Jolanda van Goor

Ze zijn nog steeds aanstormend en veelbelovend, maar draaien al een tijd mee in de creatieve wereld. De talentvolle dertigers zijn nog net geen gevestigde namen, maar dat zit eraan te komen. Ze tonen energie, gedrevenheid, ambitie, durf en een geloof in de toekomst. Deel 9 van een serie: ontwerper Jolanda van Goor (1980) en haar duurzame meubels met een speelse twist. ‘Ik laat mensen bewust en anders te kijken.’

Wat meteen opvalt bij een bezoek aan Jolanda van Goor is haar voorkeur voor het levende materiaal hout, vaak gecombineerd met gerecycled textiel of ledverlichting. Ook zet ze je meestal op het verkeerde been, waardoor je wordt gedwongen echt te kijken. Je ontdekt de knipoog, de speelsheid in haar vaak heldere ontwerpen. ‘Ik wil altijd iets maken dat functioneel is en fris en simpel oogt, maar niet standaard is. Het moet een verrassingseffect teweeg brengen’, zegt ze over haar werk, dat ook wel eens de associatie oproept met een dier of een uit de bekende context gehaald archetype.
Om tot het uiteindelijke resultaat te komen zet Van Goor haar nieuwsgierigheid in bij haar onderzoek naar de werking en verschijningsvormen van materialen. Ze neemt de tijd om daarmee te experimenteren. Ze observeert minutieus hoe de natuur, maar ook hoe mensen zich gedragen. Ze dwingt ons tegelijkertijd om beter te kijken en het product te ervaren. Bij haar is gedachteloos neerploffen op een stoel onmogelijk.

Gespot talent

Na haar afstuderen in 2010 aan de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten en de Gerrit Rietveld Academie richting Architectural Design, zou ze aan het werk kunnen bij een architectenbureau. Of lesgeven op een academie. Het liep allemaal anders. Direct na haar afstuderen won ze de ‘Gespot Talent 2010’, waarbij de directeur van het Kunstpaviljoen Nieuw Roden jonge ontwerpers die vooruitstrevend of opvallend werk maakten de gelegenheid gaf te exposeren. Haar afstudeerwerk: de Sheep Chair en de Funky Dread Stool leverden Jolanda van Goor veel publiciteit op.

Salone del Mobile Milaan

Daarna werd ze gevraagd deel te nemen aan de gezamenlijke presentatie van Tuttobene tijdens de Salone del Mobile in Milaan in 2011. ‘Ik vond het een eer, want het is een van de belangrijkste meubelbeurzen ter wereld. Het was ontzettend leuk en inspirerend.’ Daar ontdekte ze twee dingen: binnenhuisarchitectuur leek haar veel interessanter. ‘Ik hou van het spelen met vormgeving en materialen. Het inrichten van een huis vind ik leuker dan het gebouw zelf’, zegt ze. En het promoten van haar werk bleek haar goed af te gaan.
Ze besloot in 2012 weer naar Milaan te gaan. Dit keer met Open Minded, multifunctionele kleurrijke bijzettafeltjes annex krukjes van duurzaam hout, en met de boekenkast Shelf Fulfilling Prophecy waarbij de kijker op een speelse manier op het verkeerde been wordt gezet. De horizontale boekenplanken van ecoplex bevatten een uitsnede van een staande archetypische schemerlamp met daarin verwerkte ledverlichting. Een boek is letterlijk uit te lichten door het op een plank in de kap te leggen. Hoe meer boeken in de kast, hoe beter de contouren van de schemerlamp tevoorschijn komen.

Present Time

Het was wederom een groot succes. Ze hoopte voorzichtig op een investeerder, geldschieter of iemand die de productie van haar werk zou kunnen doen. Het liep allemaal weer anders. Een groot label met distributie in tachtig landen wereldwijd haalde haar binnen: Present Time.
‘Een combinatie van geluk, eigenzinnig werk maken, en op het juiste moment op de goede plek zijn’, denkt ze. ‘Ze moeten je maar opmerken te midden van duizenden andere ontwerpers, en vervolgens iets zien in je product.’ Haar commerciële producten worden sindsdien voornamelijk uitgebracht bij Present Time; er worden duizenden exemplaren van verkocht. ‘Het is toch surrealistisch dat al die mensen een ontwerp van mij in huis hebben?’, zegt ze nog altijd verwonderd.

Missing bulb

The Missing Bulb is zo’n opmerkelijk product dat bij Van Goors visie past. Uiterlijk heeft het een zo simpel mogelijke, heldere verschijningsvorm; het is niet meer dan een silhouet van een lamp zoals een kind die zou tekenen. Aan de binnenzijde zijn echter allerlei technisch ingewikkelde elementen verstopt, zoals de kleinst mogelijke transformator. The Missing Bulb bestaat uit twee identieke achter elkaar geplaatste houten lamp-contouren waarbij het meteen opvalt dat het peertje ontbreekt. Licht is afkomstig van een strip ledlampjes die zich tussen de twee gefreesde lagen bevinden. Van Goor won er de juryprijs van de Present Time designwedstrijd mee en volgend jaar brengt het label de lamp op de markt.

My Granny

Van Goor probeert een balans te vinden tussen zulke commerciële producten en exclusieve, meer uitdagende, gekke ontwerpen voor een geheel andere markt, zoals voor de interieurwinkel annex galerie Mint in Londen, of voor OODE, een begin oktober geopende galerie en ontwerpstudio aan de Amsterdamse Singel. Dit initiatief van Marleen Kurvers (bekend van Dutch Design Year) is een nieuw concept waar design en ‘verweesde’ kunst worden samengebracht. ‘Hier tonen we door Stichting Onterfdgoed geredde kunst uit failliete musea of uit collecties die niet behouden konden blijven, samen met exclusieve ontwerpen en projecten van jonge ontwerpers en van onszelf. Zo ben ik bezig met een exclusieve lampencollectie en de uitbreiding van de succesvolle My Granny-lijn’, zegt ze.

Tekst Viveka van de Vliet i.s.m. Stichting Zetel

Dit artikel is gepubliceerd in ArchitectuurNL 07 2014

Gerelateerd

• Baden in schuim
• Takkelamp
• Porsche paviljoen wint Duitse Designprijs
• Lichtconcepten van Rogier van der Heide
• Spuimarkt Den Haag
• Pier K Nieuw Vennep