Supergaaf volgens Robert Platje

Fascinatie voor stoere stevige gebouwen

Zo ongeveer rond 12-jarige leeftijd was het voor mij zonneklaar: Ik ga hoe dan ook ‘iets’ in de bouw doen. Het bedenken van een gebouw en dat later in werkelijkheid gemaakt zien worden is in basis al ‘super-gaaf’. Dan wordt al snel duidelijk: Stoere, kloeke, stevige gebouwen die tegen een stootje kunnen fascineren me, zegt projectmanager en bouwtechnoloog Robert Platje van Mei architects and planners.

Kunsthal Rotterdam door Rem Koolhaas

Eén daarvan is De Kunsthal in Rotterdam. Een gebouw met vele gezichten. De Kunsthal werd eind jaren tachtig ontworpen door Rem Koolhaas samen met projectarchitect Fuminori Hoshino van het Rotterdamse architectenbureau OMA (Office for Metropolitan Architecture). De architectuur trok direct grote internationale aandacht en maakte Koolhaas wereldberoemd.

Een grote platte vierkante doos

Het gebouw lijkt in eerste instantie vrij eenvoudig. Een grote, platte vierkante doos met een smalle, hoge toren als verticaal accent. Maar als je beter kijkt, is het ontwerp bijna een soort uitvinding. De Kunsthal bevat zeven verschillende tentoonstellingshallen, steile hellingbanen en niveauverschillen waardoor het meer een continuïteit is dan een verzameling van bouwlagen. Het is eenvoudig én bruut, complex én slim, maar het ontwerp is ook grof én verfijnd. In die zin blijft het gebouw mij intrigeren.

Klassieke bouwmaterialen en houten parket

Kostbare, klassieke bouwmaterialen als travertin en houten parket worden gecombineerd met goedkope, basale bouwmaterialen als plastic golfplaat, kaal beton, stalen persroosters en ruwe boomstammen. Op sommige vlakken lijkt het materiaal heel dun: de dikte van het beton en travertin is niet afleesbaar, het detail is tot ‘nul’ gereduceerd. Op andere plekken zoals de gevel aan het museumpark wordt de dikte van de travertingevel juist aangezet. Hier lijkt het ogenschijnlijk zware natuursteen boven het enorme glasvlak te zweven. Door verschillende materialen een vergelijkbare detaillering te geven, is de traditionele eigenschap van het materiaal niet meer leesbaar.

Overal zijn details te vinden die net niet perfect zijn. Soms is de perfectie juist expres gemeden. Ik las ergens de uitspraak van Rem Koolhaas: ‘Ik heb het gevoel dat de wereld op dit moment niet gebaat is bij perfectie. Daarom proberen we dat zelfs in onze beste detaillering te voorkomen.’

Goed bouwkundig detail

Tijdens mijn latere opleiding en ervaring in de beroepspraktijk werd het belang van een goed bouwkundig detail me natuurlijk snel duidelijk. Niemand zit op een slecht functionerend of lelijk verouderend gebouw te wachten. Gebouwen blijven hoe dan ook functionele dingen. ‘Goede architectuur lekt’, is dan ook natuurlijk het wegwuiven van een onmiskenbaar probleem. Maar de grens opzoeken van wat bouwkundig haalbaar is om het concept zo sterk mogelijk uit te laten komen, brengt natuurlijk wel risico’s met zich mee. De vliesgevels bij het restaurantgedeelte zijn omgekeerd geplaatst: de stijlen staan buiten en de kliklijst binnen. Verrassend en vernuftig. Een eenvoudige oplossing die een stoer gevelbeeld oplevert. Maar hierdoor zitten de watergoten in de profielen nu wel aan de binnenkant waardoor er water langs het glas aan de binnenzijde liep. Inmiddels is dit probleem opgelost.

Koolhaas heeft visie

Al met al is de Kunsthal voor mij meer dan fascinatie voor het gebouw. Het is ook de bewondering voor de man die het voor elkáár krijgt. Koolhaas heeft een visie en beschikt over de wil en een grote volharding om het voor elkaar te krijgen.

Dit artikel is gepubliceerd in Bouwwereld nummer 10 van 2019 in de rubriek Supergaaf. Hierin is een bouwprofessional aan het woord over zijn of haar favoriete gebouw of interieur .

Tekst: Peter de Winter
Fotografie: Miriam van der Hoek

Gerelateerd

• Projectbezoek Oceaanhuis Rotterdam
• Start bouw Fenixloods I
• Reynaers raamprofielen in Fenixloods
• Architectenseminar op Nationale Staalbouwdag
• Supergaaf volgens Kars Haarhuis

Tags: kunsthal, Rem Koolhaas