Het voormalig Veemarktterrein in Utrecht is afgelopen jaren getransformeerd tot woonwijk. Eén ontwikkeling is Blok Y, een particulier opdrachtgeverschap met dertig appartementen. De woning waar het om gaat, heeft drie verdiepingen, onderling verbonden met een rond trappenhuis met daarin een binaire trap met trapbomen die om elkaar heen draaien. Ronald Wenting, adviseur constructies bij ABT uit Velp, is helemaal weg van deze trap.
Eenvoud, schoonheid en vakmanschap in ontwerp samen
‘Ik vind het mooi dat in de trap eenvoud, schoonheid en vakmanschap bij elkaar komen. Het is een passend geheel dat klopt. Er is geen gelaagdheid in architectuur en constructie, maar alles is integraal ontworpen tot een geheel. Er is nergens een balkje of kolommetje toegevoegd om het geheel te laten dragen, maar alles is puur in de vorm opgelost. Dat kan alleen doordat we intensief hebben samen gewerkt. Ik had veel contact met architect Job Schroen van September architectuur die op zijn beurt intensief contact had met de maker van de trap staalconstructiebedrijf Jos van den Bersselaar Constructie. In hedendaagse processen schort het hier nog wel eens aan. Dat samenwerken toch loont, zie je aan het eindresultaat. Daar word ik blij van.’
Trap is een eyecatcher
‘Een andere reden waarom ik de trap supergaaf vind, is dat hij een eyecatcher is die op een speelse, dynamische manier verbindt en verbaast. Hij is met passie gemaakt en ontworpen. Dat spat er van af en zie je terug in elk detail. Alles sluit naadloos op elkaar aan. De trap is bijna een attractie op zichzelf. Als je hem ziet, wil je er naar toe en ga je automatisch mee in zijn dynamiek omhoog en omlaag. De trap zit ook vernuftig in elkaar: ogenschijnlijk complex, maar uiteindelijk heel simpel. Het is mooi en knap tegelijk dat dát gelukt is. En last but not least: de trap loopt ook nog eens heel fijn; geen onbelangrijk detail. De binnenboom fungeert daarbij als leuning die je begeleidt in je weg omhoog.’
Trapbomen in tegenfase
Anders dan bij een wentel – of spiltrap zijn bij deze trap de trapbomen in ’tegenfase’. Ze zijn binair en draaien om elkaar heen. De binnenste trapboom spiraalt in één keer van beneden door tot boven terwijl de buitenste trapboom op iedere verdieping een horizontale knik heeft. Door de traptreden in het onderste deel van de trap een kromming te geven die spiegelbeeldig is aan de kromming van de treden in het tweede deel van de trap, is het mogelijk een mooi breed tussenbordes te maken. Voor de stabiliteit zijn de trapbomen verbonden met 8 mm dikke stalen strips onder iedere trede. ‘Deze strips en de eikenhouten traptreden zijn beide met CNC-machines geproduceerd. Door inschroefmoeren te gebruiken in het hout konden we verzonken bouten gebruiken. Dat leverde een mooie vlakke onderzijde van de traptreden op.’
Bijzondere trap met brede treden
Door de wokkelvorm ontstaat een ruimtelijk krachtenspel waarbij treden en de koppelingen met de betonnen vloer worden ingezet om de trap voldoende stijfheid te geven. De trap heeft treden die langer zijn dan de straal van de trap. ‘Hierdoor komt de binnenboom in tegenfase te liggen van de buitenboom. Het resultaat is een bijzondere trap met brede treden, terwijl de trap toch compact genoeg is voor een woning. De trap heeft een diameter van 2400 mm. De doorlopende spiraal van de binnenboom is alleen mogelijk door de traptreden een kromming te geven. Op die manier kan de buitenboom op de verdieping aansluiten met een heel brede trede (het bordes). Het tweede deel van de trap heeft treden die dezelfde kromming de andere kant op hebben.
Dit artikel is gepubliceerd in Bouwwereld nummer 10 van 2019 in de rubriek Supergaaf. Hierin is een bouwprofessional aan het woord over zijn of haar favoriete gebouw of interieur.
Schrijf je in voor de nieuwsbrief
Ontvang iedere week het laatste nieuws en informatie op het gebied van architectuur in uw mailbox.
Gerelateerd
Kelkvormige uitkijktoren van cortenstaal- Supergaaf volgens Kars Haarhuis
- De Bastei wint Schreudersprijs 2019
- Snappen wat de vraag is en voor weinig veel oplossen
