Ommelander Ziekenhuis Groningen is shockproof

Met de komst van het Ommelander Ziekenhuis heeft Groningen er een nieuw state of the art zorgcomplex bij. Het ziekenhuis herbergt onder meer 200 patiëntenkamers, 6 operatiekamers, 8 kraamsuites, een intensive care en diverse kantoren en laboratoria. De ligging in het gaswinningsgebied bracht naast het creëren van een omvangrijke stroomvoorziening nog een extra uitdaging met zich mee. Leeuwenkamp Architecten maakte daarom bij het ontwerp gebruik van de aardbevingsbestendige plafondsystemen van Armstrong Ceiling Solutions.

Voor architect Peter van der Pol was de opdracht duidelijk. Van twee bestaande ziekenhuizen in Delfzijl en Winschoten één nieuwe locatie maken. Aan de Rijksweg A7 is het Ommelander Ziekenhuis Groningen gesitueerd op een terrein van 7 hectare groot. Het ziekenhuis kent een vloeroppervlak van 36.000 vierkante meter. Van der Pol blikt terug op het bouwproces. “De ligging te midden van weids, groen grasland gaf mij als architect de ultieme ontwerpvrijheid. Die ruimte was praktisch omdat we de beste ontsluitingsmogelijkheden wilden creëren. Dit betekent automatisch dat je met veel techniek te maken hebt die je op een esthetisch verantwoorde manier weg wilt werken. Bovendien was dit voor ons het eerste project dat aardbevingsbestendig gebouwd moest worden. Voor beide vraagstukken vonden we de oplossing in het plafondsysteem.”

Weg van de kamer

In de ontvangsthal en het restaurant creëerde Leeuwenkamp Architecten een futuristische look. Aan de zijkanten nabij de muur werden baffles geplaatst. Plafondplaten met een minimale afstand tot elkaar die verticaal naar beneden lopen. De centraal geplaatste cirkelvormige canopies hangen als losse eilanden boven de bezoekers. Doordat de banken en stoelen in een ovale vorm over de ruimte verdeeld zijn, ontstaat er een divers lijnenspel. Van der Pol beaamt: “In de entreehal en in het restaurant komen esthetiek en functionaliteit samen. Je hebt niet alleen een mooi plafond om naar te kijken maar daarnaast kun je elkaar ook goed verstaan. De akoestische werking zorgt ervoor dat het omgevingsgeluid wordt gereduceerd. Patiënten moeten in de entreehal en het restaurant echt het gevoel hebben dat ze even weg zijn van hun kamer.”

Shockproof oplossing

Het ziekenhuis bevindt zich in het gaswinningsgebied. Daarom lag er voor Leeuwenkamp Architecten een speciale opdracht. Het ziekenhuis moest aardbevingsbestendig gebouwd worden. Hiervoor riep het architectenbureau de hulp in van Pieters Bouwtechniek. Een oplossing voor dit vraagstuk bleek in het plafondsysteem te zitten. Van der Pol licht toe: “In dit gebied bestaat de bodem uit kleigrond. Dit betekent dat er bij een aardbeving een verticale schokbeweging ontstaat. Daarom is het plafondsysteem tegen de wand maar ook tegen de bouwconstructie bevestigd. Bij een regulier plafond bestaat bij een aardbeving het risico dat het plafond naar beneden valt. Het systeem komt dan los van de hoeklijn. Dit kan gevaarlijke situaties opleveren. Het plafondsysteem van Armstrong Ceiling Solutions bevat een speciale clip die voorkomt dat de plafondplaat naar beneden kan vallen.” Rondom de kantoren ontwierp Leeuwenkamp Architecten een atrium met veel lichtinval. Het ontbreken van een zijmuur vroeg hier om een maatwerkoplossing. Meinte-Jan van der Brug was als projectcoördinator betrokken bij de nieuwbouw. “De kantoren en de gang zijn van elkaar gescheiden door glas. Toch heeft het ontbreken van een wand hier niet gezorgd voor problemen met de plafondinstallatie. Er werd een rails geplaatst waar het plafond in gemonteerd is. Zo is ook deze afdeling geheel aardbevingsbestendig.”

Robuust metaal

In alle verkeerszones van het ziekenhuis werden metalen plafonds gemonteerd. Hieronder vallen de gangen, kantoren en wachtruimtes. De keuze voor een metalen plafond was een bewuste volgens Van der Brug: “In het plafond is veel techniek weggewerkt. Er vinden regelmatig controles en onderhoud plaats. Het plafond moet dus regelmatig geopend worden. Een regulier gipsplafond beschadigt erg snel wanneer je dit openmaakt. In tegenstelling tot een metalen plafond dat veel robuuster en duurzamer is. Bovendien worden ook hier de eisen voor geluidsabsorptie gehaald.”

Optimale lichtinval

Wie op toegangsweg richting het ziekenhuis rijdt, kan niet om het strakke, witte gebouwdeel aan de linkerzijde heen. In dit deel van het ziekenhuis zijn op de begane grond de spreek-onderzoekkamers gesitueerd. Van buitenaf zien passanten de gang met wachtplaatsen als een lange strook met veel lichtinval. Opvallend is dat het metalen plafond hier diagonaal op de wand steunt. Van der Pol hierover: “We wilden hier grote ramen plaatsen. De zonnestralen vallen zo op het plafond dat het licht optimaal weerkaatst wordt. Dat zorgt voor een mooie lichtverdeling.” Ook hier geldt dat achter de plafondpanelen techniek werd weggewerkt. Volgens Van der Brug was het een uitdagend proces om dit voor het gehele ziekenhuis uit te voeren. “In het ziekenhuis moet de stroomvoorziening 24/7 gegarandeerd zijn. In geval van nood moet de techniek dus goed te bereiken zijn. Dankzij de inspanningen van de architect, Armstrong Ceiling Solutions en Installateur Eissink is dit uitstekend gelukt.”

De rubriek Praktijkcase is een samenwerking tussen een fabrikant en het vakblad ArchitectuurNL. Op deze pagina’s laat de fabrikant zien hoe een product of dienst wordt toegepast in een project en hoe hij kan samenwerken met bouwtechnici, constructeurs en/of architecten.