Lancering Jaarboek Architectuur in Nederland 2020/2021

Het Jaarboek Architectuur in Nederland 2020/2021 is vandaag gelanceerd in Theater Zuidplein in Rotterdam. Het overkoepelende thema is Home Stretch. De directe woonomgeving, gemeenschapszin en de relatie tussen architectuur en gentrificatie staan centraal in de redactionele artikelen in het 34ste Jaarboek Architectuur in Nederland.

Amsterdam Noord en Gare Maritime

Gastauteur Massih Hutak (schrijver en ervaringsdeskundige) geeft zijn visie op de grootscheepse transformatie van Amsterdam-Noord die resulteert in een razendsnelle stijging van huizenprijzen en de toenemende ongelijkheid en gentrificatie. Een transformatie van een totaal andere aard heeft zich voltrokken in het Gare Maritime in Brussel, waar Neutelings Riedijk Architecten met respect voor het 19e eeuwse stationsgebouw nieuwe paviljoens heeft ingebouwd, in kruislaaghout dus licht en milieuvriendelijk en reversibel. In het Jaarboek een uitgebreid artikel van Sofie De Caigny (directeur Vlaams Architectuur Instituut) over het Gare Maritime en de impact op de omgeving.

Openstaan voor uiteenlopende bewonerswensen

De Jaarboekredactie heeft de overige 22 projecten zelf bezocht en beschreven. De redactie bestaat uit Kirsten Hannema (freelance architectuurcriticus voor o.a. de Volkskrant en ArchitectuurNL), Teun van den Ende (zelfstandig onderzoeker en adviseur in ruimtelijk beleid) en Arna Mackic (mede-oprichter studio L A en winnaar van de Jonge Maaskantprijs 2017).
Naar aanleiding van Mi Oso, een woningbouwproject geïnspireerd op de Surinaamse bouwstijl in Amsterdam en een interview met de architect ervan, Jeroen Geurst, schrijft Arna Mackic over de uiteenlopende woonwensen van verschillende groepen in Nederland en hoe architecten daaraan gehoor kunnen geven. In Mi Oso leidde het openstellen van de architectuur voor andere invloeden tot nieuwe varianten voor semipublieke ruimtes.

Gemeenschapszin

Teun van den Ende onderzoekt of ook in Nederland architecten in staat zijn om gemeenschapszin vorm te geven naar het voorbeeld van Franse sociale woningbouwprojecten van Pritzker Prize-winnaars Lacaton & Vassal. Zij ontwikkelen succesvol alternatieven voor de sloop van naoorlogse wijken en creëren daarmee een toekomst voor zittende bewoners, die bij sloop en nieuwbouw de wijk zouden moeten nemen.

Herdenkingsplekken

Kirsten Hannema beschrijft welke rol nieuwe herdenkingsplekken kunnen spelen om de toenemende polarisatie in de samenleving te verzachten. Ze ziet de bouwgolf van nieuwe herdenkingsplekken als een uiting van de behoefte aan nieuwe manieren van herdenken, waarbij de focus verschuift van herinneren naar leren van het verleden, van rouwen naar reflecteren, en van het vieren van successen naar de confrontatie met minder mooie momenten uit de geschiedenis.

Projecten en architecten

Op de cover prijkt het project Spaarndammerhart van Korth Tielens Architecten & Marcel Lok__Architect, een complex met 80 woningen in de Amsterdamse Spaarndammerbuurt. De oorspronkelijke structuur van gesloten woningblokken met poorten naar de binnenhoven is teruggebracht en de architectuur refereert naar de Amsterdamse School. Het resultaat is een groene oase midden in de stad.

In deze editie verder de volgende architecten en projecten:
Shift architecture urbanism: Woongebouw 1 voor Klooster Oude Dijk, Tilburg.
KettingHuls: Merry Go Round, Maastricht.
Thomas Widdershoven & Arjan van Ruyven: Studio Thonik, Amsterdam.
Hans van der Heijden Architect: Huizen met twee deuren, Rotterdam.
De Kort Van Schaik: Huis op ’t Raboes, Eemnes.
Neutelings Riedijk Architecten: Gare Maritime, Brussel.
Stad in de Maak: Pension Almonde, Rotterdam.
Vakwerk architecten: Vakwerkhuis, Delft.
BureauVanEig: Renovatie galerijflats Koelmalaan, Alkmaar.
Serge Schoemaker Architects: Fort van Hoofddorp.
Rijnboutt & Zecc Architecten: Post Utrecht.
Geurst & Schulze architecten: Mi Oso en De Dichters, Amsterdam.
MVRDV: Villa Stardust, Rotterdam.
NL Architects: Overhoeks B1 & B2, Amsterdam.
HILBERINKBOSCH architecten: Sociaal Plan Orthen-Links, Den Bosch.
De Zwarte Hond: Theater Zuidplein, Rotterdam.
KAAN Architecten: Paviljoen Loenen.
Marlies Rohmer Architecture & Urbanism: Transformatie Vossius Gymnasium, Amsterdam.
Van Veen Architecten: Hofje Wendakker, Heerde.
Dok architecten: The George, Amsterdam.
Zecc Architecten / Manders en Caspersen: Steel Craft House, Utrecht.