MAD Architects ontwerpt ‘Tornado’ trap

Onder de naam Tornado ontwierp MAD Architects een trap, kunstwerk en belevenis voor het toekomstige museum Fenix in Rotterdam. Het moet een nieuw icoon worden aan de skyline van Rotterdam en betreft een complexe stalen constructie met 297 roestvaststalen panelen aan de buitenzijde. De houten binnenkant zal bestaan uit 336 op maat gemaakte traptreden voor een 550 meter lange trap.

In 2025 opent museum Fenix als culturele plek in Rotterdam; precies op de locatie waar miljoenen Europeanen vertrokken en net zoveel mensen van over de hele wereld aankwamen. Het museum is dan ook gevestigd in een historische loods, pal aan de Maas, op Katendrecht. Op de kades rondom deze havenloods stapten ruim drie miljoen landverhuizers aan boord van schepen die hen naar een nieuw leven aan de andere kant van de wereld brengen.

Tornado

Voor dit gebouw ontwierp het Chinese MAD Architects een technisch hoogstandje dat fungeert als trap, kunstwerk en een belevenis. Het ontwerp van de Tornado bestaat uit twee trappen die in elkaar draaien als een helix. Deze wervelen uit het zorgvuldig gerestaureerde havenpand omhoog naar het toekomstige uitzichtplatform op 24 meter hoogte.

De Tornado staat symbool voor het centrale thema van FENIX: migratie. Op weg naar het uitzichtpunt kunnen bezoekers halverwege de klim van trap wisselen en zo zelf hun weg naar boven bepalen, zoals mensen ook tijdens een reis hun pad kiezen. Een ervaring waarbij bezoekers worden getrakteerd op steeds wisselende uitzichten op de stad.

Staaltje engineering

De bouw van de Tornado is een complex proces waar door verschillende partijen aan wordt gewerkt en wat in verschillende delen plaats vindt. Engineers van onder andere de firma’s IMd Raadgevende Ingenieurs, CSM, CIG en EGM architecten hebben vanaf de eerste schets van MAD Architects in 2018 non-stop getekend en gerekend aan de constructie. Deze is zo complex omdat de Tornado volledig los staat van het monumentale pakhuis.

Het was een uitdaging om met zo min mogelijk steunpunten te werken. Het gewenste resultaat is bereikt, want de Tornado lijkt te zweven. Verder is de vorm complex: nergens is iets hetzelfde. Het stalen spaceframe werd het afgelopen jaar opgebouwd in de loods door CSM.

Staal en hout

Waar de buitenzijde is bedekt met roestvaststaal is de binnenzijde van de Tornado afgewerkt met hout wat de bezoeker het gevoel moet geven een schip te betreden. Om de binnenkant van de Tornado-trap te realiseren zocht het Rotterdamse bedrijf Woodwave de samenwerking met architect Folkert van Hagen van Group A Architecten. Door de organische vormen van de trappen en om het patroon natuurlijk te laten verlopen, zijn er bijvoorbeeld 10.000 unieke houten planken nodig voor de zijkanten en de 336 traptreden. Er is twee maanden fulltime gewerkt aan een speciaal software programma voor de machines, die nu vier maanden in gebruik zijn om het hout nauwkeurig te frezen.