Nieuw leven voor laatste barak Kamp Vught

Op 27 november wordt de officiële opening verricht van Barak 1B in Vught. Wijnen architectuur is verantwoordelijk voor de restauratie van de barak. De inrichting werd vormgegeven door Rietbroek Oudijn ontwerpers uit Amsterdam.

Originele kampbarak

Barak 1B van Kamp Vught is de enige originele kampbarak in Nederland uit de Tweede Wereldoorlog die nog op de originele plek staat. De barak is gebouwd in de tweede helft van 1942 en had tijdens de Duitse bezetting een functie als ‘postbarak’. Na de bevrijding kreeg de barak een functie als onderdeel van het interneringskamp. Toen hier het Molukse woonoord Lunetten werd gevestigd deed de barak dienst als kerk maar raakte steeds meer in verval.

Deze historie is uitgangspunt geweest voor Wijnen Architectuur bij het ontwikkelen van een restauratieplan. Bij het plan van aanpak is zoveel mogelijk origineel materiaal geconserveerd en zijn de tekens van de tijd, waaronder de verplaatste en dichtgemetselde ramen, gehandhaafd. Daar waar noodzakelijk zijn technische ingrepen gedaan om het gebouw te behoeden voor verder verval en bruikbaar te maken voor een nieuwe functie.

Glazen kap in stalen profielen

In de loop der jaren is de indeling van de barak veranderd. De voorste ruimte waarin straks een expositie te zien zal zijn was ooit ingedeeld in een gang met daaraan vele kleine ruimtes. Op de plek waar de wanden hebben gestaan is de vloer gestraald. Op deze manier is de vroegere indeling inzichtelijk gemaakt. Van het achterste gedeelte van Barak 1B waren de muren en het dak volledig ingestort. Dit gedeelte is op een eigentijdse manier vormgegeven door het toepassen van een glazen kap in stalen profielen. Ook de houten spanten zijn gedeeltelijk hersteld.

Met het oog op behoud van Barak 1B voor de toekomst zijn de exploitatiekosten zo veel mogelijk beperkt, bijvoorbeeld de energielasten door toepassing van een zeer moderne installatie. Omdat de vloer vanwege technische redenen toch vervangen diende te worden is hier vloerverwarming toegepast die wordt gevoed middels een WKO-installatie. Deze haalt warmte, en zomers koelte, uit de bodem. In het glas van de nieuwe kap zijn zonnecellen aangebracht. Op deze manier is er voor de verwarming en koeling die nodig is voor gebruik in de toekomst nauwelijks toegevoegde energie noodzakelijk.

Bewogen 70 jaar in beeld

Er is een vaste presentatie ontwikkeld over de geschiedenis en functies van de barak. De expositie bestrijkt vier periodes: het concentratiekamp (1943-1944), het opvangkamp voor Duitse burgerevacués uit het grensgebied (1944-1945) en het interneringskamp (1944-1949) en de periode sinds 1951, toen een deel van het kamp in gebruik genomen werd als woonoord ‘Lunetten’ voor Molukse ex-KNIL-militairen en hun gezinnen. In barak 1B komen zo de lotgevallen samen van tienduizenden mensen die in de afgelopen 70 jaar noodgedwongen op deze plaats verbleven. Daarnaast biedt het gebouw met workshopruimtes nieuwe mogelijkheden voor het educatieve aanbod van Nationaal Monument Kamp Vught.

Projectgegevens:
Architect: Wijnen Architectuur
Restauratieplan: 2010 – 2011
Realisatie: 2011 – 2012
Opdrachtgever: Stichting Nationaal Monument Kamp Vught
Adviseur constructies: Advies- en ingenieursbureau Van de Laar, Eindhoven
Adviseur verlichting: Peter van Kempen, ’s-Hertogenbosch
Inrichting: Rietbroek Oudijn ontwerpers
Terreinontwerp: P.A.M. Buys, Vught
Aannemer: De Bonth van Hulten, Nieuwkuijk
Fotografie: Jan van de Ven en Wijnen Architectuur