Zojuist zijn de winnaars van de Gulden Feniks 2015 bekend gemaakt op de Provada. Uit alle inzendingen zijn uiteindelijk Het Bartokplein in Arnhem, het Mauritshuis in Den Haag, de Hallen en de Barbaraschool in Amsterdam als winnaars geselecteerd.
Gebiedstransformatie: Bartokpark Arnhem
Het Bartokpark symboliseert volgens de jury de kracht van het doen. Landschapsarchitect Buro Harro en het Departement van Tijdelijke Ordening (DTO) namen het initiatief braakliggend terrein in het centrum van Arnhem om te toveren tot een park. De gemeente Arnhem was enthousiast en bekostigde de aanleg. Daarop gaf ook grondeigenaar Synchroon haar medewerking. Vervolgens sloot Burgers’ Zoo aan, en schonk ter gelegenheid van haar jubileum het Feestaardvarken van kunstenaar Florentijn Hofman. Nationaal Park de Hoge Veluwe bleek bereid een stuk van hun natuurgebied naar de stad te transplanteren. De doodse plek is omgetoverd tot een geliefd en drukbezocht park met een glooiend heidelandschap en een iconisch kunst- en speelobject. Met de Rozet van Neutelings Riedijk architecten direct naast het park, kreeg het gebied de nodige impuls. Nieuwe investeerders ontdekken de locatie en investeren in de omliggende gebouwen. Het volgens sommigen vrolijkste plein van Nederland trekt bezoekers vanuit de wijde omgeving. De jury noemt het tot leven wekken van een doodse plek in de stad, als aanjager voor de verdere ontwikkeling van de directe omgeving een uitstekend voorbeeld van particulier initiatief.
Transformatie: De Hallen Amsterdam
De transformatie van de voormalige tramremise achter de Kinkerstraat tot De Hallen, een centrum van cultuur, media, ambachten en kleinschalige ondernemingen, heeft zijn effect tot ver in de wijk en stad. De jury noemt het een prachtig voorbeeld van nauwe betrokkenheid van burgers die leidt tot een van de meest vibrerende gebieden van Amsterdam. Bijzonder is dat naast enkele commerciële functies (hotel, horeca, filmhuis, winkels) ruim baan is voor maatschappelijk en lokaal relevante invulling. Denk hierbij aan de fietswinkel gerund door mindervalide mensen, de denimfabriek en de bruisende foodcourt.
De remise laat zien hoe een gedreven man en vrouw iets groots voor elkaar kunnen krijgen. Onwaarschijnlijk veel stakeholders met een stevige mening, en dan blijkt tijdens de tender dat alleen architect André van Stigt zijn huiswerk af heeft. Samen met zijn vrouw heeft hij op meerdere schaakborden gespeeld en alle partijen gewonnen. Renovatie geslaagd, financiering voor elkaar en de juiste huurders aangetrokken. Een aanwinst voor de stad. Het blijft in de ogen van de jury apart te zien dat hier lukt wat conventionele marktpartijen niet voor elkaar kunnen krijgen. De Hallen zijn gered dankzij TROM, de door buurtbewoners en potentiële huurders opgerichte stichting Tramremise Ontwikkelings Maatschappij. Het succes is te danken aan de inzet en overtuiging van André van Stigt en Jet van den Heuvel.
Renovatie: Mauritshuis Den Haag
Het Mauritshuis is een showcase van vakmanschap en een topper als museum, meent de jury. Geniale interventies zijn de ondergrondse verbinding en de drie glazen liften, waarvan vooral die van het Mauritshuis zelf indrukwekkend innovatief is. De detaillering is subliem, evenals de combinatie van renovatie van het oude monument met gedurfde technische innovatie. Architect Hans van Heeswijk durft met veel gevoel voor de kwaliteit van oudbouw briljante moderne ingrepen te doen.
Een dikke pluim ook voor de slimme manier waarop een groot deel van de renovatie bekostigd werd. Topstukken uit de schilderijencollectie gingen op tournee rond de wereld geld op te halen voor de renovatie. Zo kwam het Mauritshuis in de positie om de Rijksgebouwendienst terzijde te kunnen schuiven. Hierdoor waren de lijnen kort, verliep het projectoverleg efficiënt en werd geen geld over de balk gesmeten. Het Mauritshuis is in de ogen van de jury hiermee een schoolvoorbeeld van voortreffelijk opdrachtgeverschap. Als kritische noten bij de renovatie noemt de jury de kleur van de gevel en het donkere, bijna zwarte glas dat in de kozijnen is aangebracht. Een van de juryleden zegt er zelfs van dat door deze materiaal- en kleurkeuze een van de mooiste stadspaleizen die we hebben in Nederland aan statuur inboet. Dat het donkere glas in de kozijnen zit om de kunst te beschermen tegen een teveel aan schadelijk daglicht is op zich begrijpelijk, maar liever had hij gezien dat er als vroeger een ‘mannetje’ was geweest om de luiken te sluiten.
Low Budget, High Impact: Barbaraschool Amsterdam
De Barbaraschool in Amsterdam is volgens de jury een schoolvoorbeeld van hoe bevlogen ouders zich opwerpen om de kwaliteit van een buurt niet teloor te laten gaan. Met slimme en mooie bouwkundige ingrepen gaven ze, samen met Network of Architects & Planners, een verloederde buurtschool nieuw cachet, Ze verbeterden zo indirect de kwaliteit van het onderwijs en het aanzien van de school, het leerlingaantal is toegenomen. Persoonlijke initiatieven van leken kunnen kennelijk vraagstukken oplossen waar professionals het antwoord andermaal schuldig blijven. Dat kun je niet anders dan positief beoordelen. De Barbaraschool en vooral haar ouders zijn de meer dan verdiende winnaar van de prijs Low Budget, High Impact.
Boek
Toen de inschrijftermijn voor NRP Gulden Feniks 2015 sloot, stond de teller op niet minder dan 111 inzendingen: een recordaantal. Uit al deze inzendingen koos de jury elf projecten uit voor nominatie. Vier in de categorie Renovatie, drie in de categorie Transformatie, eveneens drie voor Gebiedstransformatie en natuurlijk een winnaar voor Low Budget, High Impact. Bij de uitreiking van de prijs verschijnt een publicatie met alle inzendingen. Deze publicatie ontvangen lezers van Bouwwereld en ArchitectuurNL gratis bij de komende editie van hun blad.
Schrijf je in voor de nieuwsbrief
Ontvang iedere week het laatste nieuws en informatie op het gebied van architectuur in uw mailbox.
Gerelateerd
Tags:
Bartokpark,
boek,
De hallen,
gebiedstransformatie,
Gulden Feniks 2015,
jaarboek,
Maurtishuis,
NRP,
renovatie,
transformatie