Hoofdkantoor Reggefiber, Rijssen

Er zullen weinig architecten in Nederland zijn die na het opleveren van een kantoorgebouw kunnen zeggen dat hun werk zulke romantische gevoelens oproept, dat bruidsparen de mooiste dag van hun leven vereeuwigd willen zien in het decor van dat pand. De architecten Stefan Ritzen en Zorica Jovanovic uit Maastricht kunnen bogen op dit merkwaardige feit.

Op het hoofdkantoor van Reggefiber te Rijssen in Overijssel hebben sinds de officiële opening op 8 juni 2010 in zeven weken tijd al zeven bruidsparen een bruidsreportage in het atrium laten maken. Het zegt iets over de emoties die de architectuur van het hoofdkantoor van Reggefiber oproept en hoe trots men in Rijssen is op de nieuwe icoon van het plaatsje.

Rijssen is de thuisbasis van Dik Wessels (1946), oprichter van het bouwbedrijf Wessels. Deze ondernemer weet zijn bedrijf uit te bouwen door het aangaan van allerlei fusies tot bouwgigant VolkerWessels. Dik Wessels beheert zijn vermogen via het investeringsbedrijf Reggeborgh, dat zich ook richt op activiteiten buiten de bouwwereld. Een speerpunt in de investeringen van Reggeborgh is telecommunicatie, in het bijzonder de aanleg van een glasvezelnet. Hiervoor wordt in 2005 het glasvezelbedrijf Reggefiber opgezet dat in 2008 een samenwerkingsverband is aangegaan met KPN.

Als locatie voor het nieuwe hoofdkantoor wordt de spitse punt van een driehoekig stuk land gekozen, dat ingeklemd is tussen het riviertje De Regge, de spoorlijn Holten-Wierden en de straat Reggesingel. Op dit stuk land staan al het regionale kantoor van VolkerWessels ― in 1993 opgeleverd naar ontwerp van architectenbureau De Zwarte Hond ― en het kantoor van Reggeborgh uit 2000, ontworpen door Charles Vandenhove.

Voor het derde nieuwe kantoor heeft men als uitgangspunten allure en uitstraling gekozen, deze meerwaarde verwoordde men merkwaardigerwijs aan de architecten met de term notariskantoorstijl. Voorwaarde was ook dat er zoveel mogelijk met prefab elementen gewerkt moest kunnen worden. Enkele architecten gaan aan de slag en het ontwerp van architect Stefan Ritzen werd uitverkozen om gerealiseerd te worden. Toevalligerwijs was hij zes jaar lang werkzaam geweest op het bureau van de Belgische architect Charles Vandenhove.

Spannend perspectief
De architect reageert op de locatie met zijn troosteloze omgeving door een halfronde plattegrond te kiezen die met zijn ronding naar de weg en de spoorlijn is gekeerd. Deze bastionachtige vorm is een defensief gebaar naar de omgeving dat versterkt wordt door de aanleg van een slotgracht om het gebouw.

De rechte voorgevel daarentegen is open en uitnodigend. De zichtas haaks op deze gevel loopt schuin langs het gebouw van Charles Vandenhove. Het plein voor versterkt de uitnodiging en gaat een verbintenis aan met de twee andere gebouwen. Door deze positionering is de voorgevel al eerder in het zicht als men vanuit het oosten de bocht van de Reggesingel inkomt, alwaar ook de ingang tot het kantoorparkje is gesitueerd. Vervolgt men de bocht over de Reggesingel dan biedt deze positionering ook een spannender perspectief op het gebouw.

Om de visuele spanning te verhogen heeft de architect in het metselwerk gebruik gemaakt van twee kleuren baksteen: antraciet en bruin. De grijze kopstenen steken halfrond uit en blokkeren daardoor bij een zijdelingse blik op de gevel het zicht op de bruine stenen. De kleur van de gevel wijzigt hierdoor bij ieder standpunt van de beschouwer, vooral bij de gebogen gevel levert dit telkens een andere beleving van de kleur op.

Verbindende vorm
Gezien de aard van het bedrijf – het verbinden van mensen – creëerden de architecten aan de voorzijde een open en uitnodigend gebouw. Het ronde ontmoetingsplein met het patroon van elkaar snijdende cirkelboogsegmenten in natuursteen is half binnen en buiten het gebouw gelegen. In het middelpunt staat de ronde ingang met koepel. Vanuit dit centrale punt waaiert het gebouw in gebogen lijnen uit, de hoogte in.

Het pleingedeelte binnen is overkapt met glas en de twaalf gebogen spanten die het dak dragen geven het geheel een monumentale uitstraling Dit is de spectaculaire ontmoetingsruimte die de mensen moet verbinden, waarop de werkruimtes gericht zijn en die openheid van het bedrijf moet symboliseren. Dat het aspect van verbintenis letterlijk werkt, bewijst het onvermoede neveneffect dat in het atrium huwelijksreportages worden gemaakt.

Naar verluidt zou de vorm van het gebouw zijn geïnspireerd op een glasvezelkabel, maar architect Ritzen ontkent dit en ziet dat als toeval. Er zijn meerdere associaties gebezigd zoals de vogel van Kondor Wessels, een kathedraal en een boom. Het bewijst voor hem dat het gebouw een sterke vorm en identiteit heeft.

Detaillering
In de detaillering en materiaalkeuze is te zien dat de architect bij Charles Vandenhove in de leer is geweest, zoals de keuze voor Frans gepatineerd zink als dakbedekking en de klaverbladkolommen. De voorkeur om klassieke vormen in een modern gebouw te verwerken is natuurlijk des Vandenhoves, maar evenzeer een stempel dat bouwbedrijf VolkerWessels graag op zijn bouwwerken drukt.

De detaillering in het interieur is van een hoog niveau en de cirkelsegmenten komen op verschillende plaatsen terug. Bijzonder zijn de plafondeilanden met opstaande ribbelrand. Deze geperforeerde stroken met verlichting en afzuiging zijn aan de uiteinden halfrond en als bloemblaadjes waaieren ze vanaf het atrium in de kantoorruimtes uit. De latjes in de betimmering van de balie, balustrades ter afsluiting van de werkplekken en de buffetten zijn van een geraffineerde eenvoud, maar door hun wigvorm en maatvoering bijzonder.

Uitzonderlijk bouwtraject
Opdrachtgever Reggeborgh c.q. Dik Wessels is in bezit van een bouwbedrijf waarin honderden werkmaatschappijen vertegenwoordigd zijn. De bouw wordt niet aanbesteed, maar door eigen bedrijven uitgevoerd. Het nagenoeg ontbreken van onderaannemers, het feit dat opdrachtgever en bouwer één en dezelfde persoon zijn en de synergie tussen de partners, maken het mogelijk dat bijna alles wat de architect had getekend, gerealiseerd is. Enkel de gevel is in de ontwerpfase op verzoek gewijzigd in prefab betonelementen met aangestorte steenstrips voor een meer klassieke uitstraling van de gevel.

De niet alledaagse complexe vormen van het kantoor vergden een grondige voorbereiding en een intensieve wisselwerking tussen architect en bouwers. Door vertrouwen onderling was er een goede samenwerking en de wil er iets moois van te maken leidde tot veranderingen of oplossingen die esthetisch bevredigend bleven. Bij aanbesteed werk had men dit resultaat niet kunnen bereiken. Door de gedegen voorbereiding kon de complexe uitvoeringsfase strak gepland worden en verliep deze vlekkeloos.

Unieke prefab
De constructie van het gebouw bestaat voor het grootste deel uit prefab elementen. De gebogen houten spanten overspannen een ruimte van 30 meter in het atrium. De gelamineerde spanten zijn in de fabriek van De Groot Vroomshoop (ook dochteronderneming VolkerWessels) met behulp van robottechniek gemaakt en op de bouwplaats afgemonteerd. Een bijzonder fraai detail is de splitsing van twee spanten bij de ingang in twee poten in de vorm van spitsboogvormige doorgang. Deze poten zijn gebogen en daarna in vorm gezaagd.

In het interieur wilde men zoveel mogelijk de warme uitstraling van hout benutten. De kozijnen werden om die reden in hout uitgevoerd, maar aan de buitenzijde wilde men een strakke vormgeving en bovendien een weersbestendig en onderhoudsvrij product. De houten vensters inclusief beglazing zijn in timmerfabriek De Mors uit Rijssen gemonteerd met aan de buitenzijde aluminium bedekking.
De natuurstenen patroonvloer is in China gezaagd en daar als een puzzel op ware grootte in elkaar gelegd, genummerd en naar Rijssen getransporteerd. Om dilatatievoegen te voorkomen is het natuursteen op een speciale vloer gelegd die slechts een minimale werking heeft. Onder de vloer ligt een kelder waar de datacomputers van het glasvezelnet zijn ondergebracht.

Het vertrouwen tussen partijen is de basis geweest voor een samenwerking waarin het architectonisch ontwerp optimaal geïntegreerd is in het bouwproces. Er is ruimte gecreëerd waarin alle vakkennis van de verschillende bouwcomponenten volledig tot hun recht konden komen.

Tekst: Fred Gaasbeek  Fotografie: Eduard Ernst
ArchitectuurNL #06 2010

Gerelateerd

• Woonhuis architect Theo Reitsema
• Energienota-nul woning in een dag gerealiseerd
• Woningconcept ZuiverWonen
• Woonzorgplein Eltheto Rijssen - 2by4 architects