ROC Eindhoven

Onverwachte combinaties als Brabants boerenbont met strak design maken van het nieuwe ROC in Eindhoven een verrassende school. De samenwerking van ontwerpers Adriaan Boertjes en Misha Breuer, beide van Odeon, heeft ertoe geleid dat in- en exterieur enorm qua sfeer van elkaar verschillen, maar elkaar wel fraai aanvullen. De conciërge kreeg de meest opvallende werkplek in het hart van de school, die in september 2008 haar deuren opende.

De hoek van de Marathonloop en de Vijfkamplaan in Eindhoven-Noord is geen locatie waar je als architect direct van gaat juichen. Zeker niet omdat het nieuw te bouwen ROC op een beperkte kavel het passtuk was in een cluster van bestaande gebouwen, waaronder een kinderdagverblijf, een bowlingbaan en een fitnesscentrum.
Na een prijsvraag mocht Odeon Architecten aan de slag. De winst werd mede behaald door een slimme ingreep: het gebouw bevindt zich deels onder maaiveld, waardoor flinke ruimtewinst werd behaald. Daarvoor moest er wel worden gebouwd op een betonnen plaat van ruim een halve meter dikte, maar de voordelen zijn evident. Het ROC kon met ingang van dit schooljaar zelfs nog uitbreiden met een praktijkruimte voor de horecaopleiding. Door de extra laag (het zijn er nu vier) kon Odeon ook iets meer lucht tussen de blinde gevels en de buurpanden houden. Plaatselijk werd de bouwmassa naar binnen geschoven en er werden extra ramen toegevoegd waarvan het binnenkomende daglicht weliswaar niet meetelt voor de wettelijke normen, maar wél prettig is voor de gebruikers.

Twee ontwerpers, twee sferen
ROC Eindhoven wenste een ‘dynamisch gebouw voor de meest actieve en sportieve leerlingen’. Het gebouw herbergt middelbare beroepsopleidingen voor toerisme, sport en veiligheid. Na afloop kunnen de leerlingen bijvoorbeeld aan de slag bij een bewakingsdienst, als stewardess of als recreatieleider in het toerisme. De vele uren die de leerlingen aan sport besteden, brengen ze door aan de overkant van de straat: daar bevindt zich het Sportconcentratiegebied Eindhoven-Noord.
Aan de buitenkant oogt het gebouw nogal hard: de gebouwen, die een hoekige U vormen, zijn aan de buitenkant voorzien van een gladde huid: olijfgroene en zilverkleurige trespapanelen en glas. De architectuur is van de hand van Adriaan Boertjes, het interieur werd ontworpen door Misha Breuer van hetzelfde Eindhovense bureau. Deze samenwerking heeft ertoe geleid dat in- en exterieur enorm in sfeer van elkaar verschillen, maar elkaar wel fraai aanvullen.

Hip en chic interieur
Het ROC oogt van binnen meer als een hip kantoor dan als een school. De ondergrond is industrieel en stoer: een open structuur waarin modules zijn geplaatst. Geen systeemplafonds, dat scheelde weer in de hoogte. Het is de installateurs gelukt om fraai werk te leveren, dit mag inderdaad gezien worden. Wanden werden in neutrale grijzen afgewerkt, daarbinnen werd een kleurrijk, warm, huiselijk, maar zeker ook modern en chic interieur geplaatst. In de entreehal valt het oog direct op een groene blob in de hoek, die met een decoratie van zilverkleurige ruitvormen is verfraaid: een glamoureuze vertaling van het aloude conciërgehok. De man of vrouw die op alle scholen de spin in het web is, krijgt hier de huisvesting die bij die functie past: een prachtige ereloge, die speels uitsteekt in de binnenplaats.
De aula is ruim en deels voorzien van een moderne variant op het fenomeen kloostertafel- en bank: van fineer in plaats van echt hout, maar lekker donker en stoer, en vast aan de grond. Aan de andere kant van de aula staan ronde kunststoftafels en stoelen losser in de ruimte. Onder de aula hebben de fietsenstalling en een praktijkruimte verschillende hoogte nodig. Daardoor ontstaat in de aula als vanzelf een podium die net even wat extra’s aan de ruimte geeft.

Realistische praktijkruimtes
Bij een nieuw gebouw hoort een nieuwe manier van lesgeven, vond het ROC, en aan Odeon Architecten de opdracht om daar de ruimtelijke voorwaarden voor te scheppen. Er hoefde slechts een beperkt aantal ouderwetse lokalen te komen, wel was er behoefte aan ruimtes waar leerlingen zelfstandig kunnen werken en uiteraard veel praktijkruimtes. Zo is er een incheckbalie van een vliegveld nagebouwd, wordt er een vliegtuiginterieur gesimuleerd, compleet met KLM-stoelen, krap wc-tje en klein keukentje, ook om moeilijke situaties met lastige passagiers na te bootsen. Het Praktijk Examencentrum voor de beveiligers in opleiding is een entree van een gebouw nagebootst, met camera’s, receptie, en een nep- meterkast met brandmelders. Voor de afdeling toerisme kwam er een inpandig reisbureau.

Pittig kleurenschema
De toiletgroepen zijn overal knaloranje, maar verder heeft elke verdieping een eigen kleurenschema, dat overal pittig en fris is. Met eenvoudige middelen: vloerbedekking en kunststof beplating die at random tegen de muren van onderwijsruimtes is bevestigd. Het interieur oogt opzettelijk niet hufterproof, zoals je misschien zou verwachten in een ROC. Dit ziet er zorgvuldig gekozen en smaakvol uit. Fraaie rondgebogen wanden op pootjes (ze lijken nog het meest op de Amsterdamse Krullen) blijken vergaderruimtes te zijn. Bekleed met felgekleurde stof vanwege de akoestiek. Kwetsbaar? Misschien. Maar de ervaring van ROC is ook dat de leerlingen trots op hun omgeving kunnen zijn. Breuer verwacht dat ze er zorgvuldig mee omgaan. De koffiehoek van de docenten straalt Brabantse gezelligheid uit zonder tuttig te worden: rood Brabants boerenbont geruite oversized lampenkappen, boven een tafel die van een folie met houtprint is voorzien, waarop een gedicht van een regionale bard is geprint.
Op elke verdieping keren cocons met afgeronde hoeken terug: als werkplek die tevens de ruimte opdeelt, want scheidingswandjes zijn hier niet, er is sprake van een open structuur. Folie met zebrastrepen op de ramen filtert enerzijds het zonlicht van buiten als extra voorziening bij de in het glas geïntegreerde zonwering en houdt anderzijds de aandacht bij de les in plaats van op de straat. Metalen brievenbussen in de binnenmuren blijken geen variant op de aloude buizenpost, maar zijn luchtkleppen: voor het personeel dat toch graag zelf een raampje open zet.
Zelfs de lockerruimte van deze school oogt prettig: blokken lockers in oranje, kobaltblauw, groen en grijs en op de zijkanten van de blokken grote spiegels.
Uiteraard om de make-up en haren bij te werken na brommer- en fietstocht, maar zijn ze ook preventief: wie zichzelf continu ziet en gezien weet, blijft eerder met zijn handen van andermans spullen af.

Aankleding binnenplaats
De binnenplaats wordt nog verder aangekleed. Met het concept “rug, lamp, chair” worden betonnen kleden neergelegd die door kunstenaar Bram Hermens voorzien worden van een grafische voorstelling. Op het kleed komen bijzondere lantaarns en amorfe zitelementen te staan, de laatste van de hand van Frederik Molenschot van de Design Academy. Maar de belangrijkste voorwaarde voor een geslaagd openingsfeestje is er al: een openluchttapinstallatie.

Gerelateerd

• Stationsgebouw Heiloo
• Roomburg, Leiden
• Verbouwing en restyling SintLucas Boxtel
• TNT distributiecentrum Veenendaal
• McDonough opent een kantoor in Amsterdam
• Sloop bedreigt LOKV-pui