De nieuwe huisvesting van roeivereniging De Hertog in Den Bosch oogt hermetisch. Het is een strak en stoer gebouw dat de concurrentie met de tegenover gelegen Citadel aankan. De gevels zijn rondom bekleed met cortenstaal, behalve ter plaatse van het balkon aan de zuidwestzijde. De roeiloods verliest zijn gesloten karakter wanneer de grote deuren openstaan om boten in of uit te brengen. VHV architekten ontwierpen een markant gebouw op een heel functionele locatie.
De Citadel markeert aan de noordzijde de monumentale binnenstad van Den Bosch. Het bleek een gevoelige plek om een nieuwe sportaccommodatie te bouwen. De eerste aanzet voor nieuwbouw van roeivereniging De Hertog was al in 1994. Begin 2010 was de officiële opening. Het resultaat van het lange en taaie proces is een haast monolithisch gebouw dat door de aard en de kleur van de gevels in cortenstaal een krachtig statement is tegenover het bolwerk van de Citadel. De staalplaten zijn bij vochtig weer donkerbruin van kleur. Bij droog weer is de gevel zowat oranje en feller. De wisselende kleuren en ongelijkmatigheden in de platen geven een levendig effect.
De scheiding tussen het terrein van de roeiaccommodatie en het bolwerk is slechts de breedte van de Aa, waaraan de roeisteiger ligt. De locatie is optimaal voor de roeiers, die van hieruit zowel op de Aa als op de Dieze en het afwateringskanaal terechtkunnen.
De oude huisvesting van de vereniging was een allegaartje: een oude vervallen fabriek van stoommachines die dateerde uit eind 19e eeuw en een aantal romneyloodsen. Het was een wat rommelige, duistere plek die gevoelig was voor inbraak. Het industrieel erfgoed was mede aanleiding tot het protest tegen de komst van de nieuwe sportaccommodatie.
Den Bosch voert een actief sportbeleid, waarbij gekeken wordt naar een strategische spreiding van voorzieningen binnen het verzorgingsgebied dat zich uitstrekt tot en met de randgemeenten rondom. Gezien de locatie aan geschikt roeiwater maakte de gemeente zich ook sterk voor de nieuwbouw van roeivereniging De Hertog. De financiële bijdrage van de gemeente bedraagt ongeveer 60 procent van de nieuwbouwkosten inclusief de inrichting van het omliggende terrein. Het terrein rondom is nu heel open en controleerbaar, het gebouw is door zijn aard haast ongenaakbaar en rondom goed zichtbaar..
Functionele en bouwfysische tweedeling
Het gebouwvolume is in feite in tweeën gedeeld, niet alleen functioneel, ook bouwfysisch. Het westelijk deel, met de loods voor alle boten, is eenlaags en onverwarmd. Het oostelijk deel is tweelaags en wordt verwarmd. Dit deel, waarvan de verdieping aan de zuidzijde een meter of drie uitkraagt, huisvest op de begane grond de werkplaats die grenst aan de roeiloods, een berging, een bestuurskamer, een sportruimte met ergometers en de entree. De kleedruimten zijn op de verdieping, net als de toiletten en de kantine.
De situering van de heren- en dameskleedruimten op de verdieping lijkt onlogisch, maar is bewust zo gekozen om de kans op insluiping en diefstal te verkleinen. Deze essentiële keuze speelde een rol in de verdeling van de ruimten.
De kantine heeft een open karakter. Komend uit het trappenhuis, vanuit de entree, is er door het toepassen van glazen binnenwanden meteen contact mogelijk met diegenen die in de kantine aanwezig zijn. Een grote pui aan de zuidzijde geeft uitzicht op het roeiwater, de Citadel en de binnenstad van Den Bosch. De pui kan in zijn geheel open. De deels verlaagde vloer van de kantine loopt door in een smal balkon. Via een afzonderlijke toegang, beneden aan de oostzijde, en een trap is de kantine rechtstreeks bereikbaar.
Net als het exterieur, is ook het interieur sober gehouden. Verschillende grijzen voor de staalconstructie en de van binnenuit zichtbare akoestische staalplaten van het dak. De Bolidtvloer, de deurplaten en het tegelwerk zijn in eenzelfde kleur blauw gehouden. Mensen, meubels, horecavoorzieningen en roeiattributen maken het interieur al kleurig genoeg.
Roeibotenloods
De eenlaagse roeiloods refereert met zijn sheddak aan de voormalige industriële bestemming van de locatie. Het hele gebouw van roeivereniging De Hertog is zeer utilitair qua stijl en uitvoering. Dat geldt zeker voor de botenloods. De oost-westas heeft een stramienmaat van 6 meter, afgeleid van de benodigde breedte om boten te bergen, om deze uit de stelling te kunnen halen en naar buiten te kunnen brengen door twee grote deuren van elk 1,50 meter breed in de zuidgevel. De stramienmaat en de deurbreedte houden ook verband met de afmetingen van de cortenstalen gevelplaten. De maximale breedte van die platen is 1,50 meter.
In de noord-zuidrichting van de loods is de stramienmaat van de kolommen 2 x 2,75 meter. Deze maatvoering houdt verband met de maximale afstand van opleggingen voor roeiboten in een stelling, vijf boten boven elkaar.
De roeiloods is niet alleen onverwarmd, maar is ook ongeïsoleerd en is zelfs sterk geventileerd in verband met opslag van boten en riemen.
Gevel
In het eerste ontwerp was de gevel op de begane grond al in cortenstaal bedacht en op de verdieping in hout, om kosten te besparen. Later werd de totale gevel in staalplaten ontworpen, omdat door brandstichting her en der in de regio sportvoorzieningen flinke schade opliepen.
De maatvoering van gevelbekleding is zoveel mogelijk geënt op de plaatbreedte van 1,50 meter. Dat voorkomt snijverlies en afval en dus kosten. De platen zijn rechtstreeks geschroefd op profielen van Accoyahout. De h.o.h.-afstanden van deze houten profielen stroken niet met de stramienmaten van de stalen hoofdconstructie. Beide constructiezones hebben elk hun eigen rationaliteit.
De gevelplaten zijn bestand tegen brandstichting en vandalisme. Dat is belangrijk, gegeven de open en anonieme locatie van het verenigingsgebouw. Ook graffiti heeft geen vat op het cortenstaal, mits het niet te lang duurt voordat het verwijderd wordt.
Dankzij de rationaliteit in constructie en gevelbekleding is het gebouw relatief makkelijk uit te breiden aan de westkant. Dat wil zeggen dat de botenberging verruimd kan worden met nog eens een travee van 6 meter breed. De voorzieningen zijn er al voor aanwezig. Het bestemmingsplan voorziet in deze uitbreiding, die wellicht nodig is als de roeivereniging blijft groeien. Vanaf het begin zo’n vijftien jaar geleden, is de vereniging gegroeid tot ongeveer 450 leden, zowel wedstrijdroeiers als recreatieroeiers. Het gebouw wordt intensief benut, zowel in het weekeinde als tijdens werkdagen. De vrije tijd neemt toe voor een (ouder) deel van de bevolking. Roeien met scholen vraagt om ruimte.
Die groei en een intensief en goed gebruik van de locatie waren voorwaarden voor de gemeente om bij te dragen in de kosten voor het gebouw en de directe omgeving. Waar menigeen weerstand vermoedde van de zijde van bijvoorbeeld de monumenten- en welstandscommissie, kregen de architecten juist medewerking in het maken van een krachtig ontwerp omdat anders het nieuwe verenigingsgebouw het zou afleggen tegen de massa van de Citadel en het bolwerk. Een visie die zo te zien zijn uitwerking niet mist.
Gerelateerd
Tags:
premium