Hoe overtuig je opdrachtgever van het belang van duurzaamheid?
Je moet eerst de mogelijkheden verkennen en kijken of je de opdrachtgever kunt overtuigen om
een stap verder te zetten. Vaak is dat een kwestie van heel veel uitleggen, je kennis delen, de
opdrachtgever echt meenemen in het gedachteproces en succesvolle projecten laten zien.’
‘Het is altijd de vraag in hoeverre een opdrachtgever bereid en in staat is om voor iets te kiezen
dat misschien ook meer geld gaat kosten. In mijn ervaring is het belangrijk om de opdrachtgever
op een positieve manier te benaderen. Dus niet: we moeten ook nog wat met duurzaamheid doen,
want dat schrijft de wet nou eenmaal voor. Maar: we kunnen iets heel moois maken waar je ook
nog van profiteert. Presenteer het als een kwaliteitsslag.
Moet je weleens met je vuist op tafel slaan?
Als een opdrachtgever tijdens een tender begint te twijfelen over het kostenplaatje, moet dat soms
wel. Wanneer hij voorstelt te volstaan met het volgen van de minimumeisen die de gemeente
oplegt, moet je wel duidelijk zeggen: we nemen geen halve maatregelen. Het is maar een kleine
stap om echt een duurzaam project te realiseren. Aan de andere kant kun je niet verwachten dat er
zomaar even vijf procent extra bouwbudget bijkomt.’
‘We weigeren geen projecten omdat de opdrachtgever bijvoorbeeld niet met hout wil werken of
een gebouw niet energieneutraal wil maken. Duurzaam bouwen heeft altijd onze voorkeur, maar
het is geen harde voorwaarde. We kijken per opdracht wat er mogelijk is met de beschikbare
middelen en hoe we het maximale resultaat kunnen bereiken.
Is het de afgelopen 15 jaar makkelijker geworden om opdrachtgevers te
overtuigen?
Jazeker. Wat erg helpt is dat veel gemeentes tegenwoordig zeer hoge eisen aan duurzaamheid
stellen. Dat leidt ertoe dat je in een tendertraject min of meer gedwongen bent om na te denken
over de materiaalkeuze. In Amsterdam moet je eigenlijk al een goed argument hebben om niet met
hout te bouwen. De discussie is omgedraaid. Hout is bijna een vereiste geworden om te voldoen
aan duurzaamheidseisen en te concurreren met andere ontwikkelaars.
De eisen vanuit de overheid zijn dus cruciaal.
Zonder die eisen bouwt iedereen op de traditionele manier verder. De Nederlandse bouwwereld
is over het algemeen vrij traag en conservatief. Er zijn pioniers nodig, mensen met durf die het
goede voorbeeld geven aan de grote organisaties. Bij duurzaam bouwen gaat het ook vaak om
terugverdientijden en het financieringsmodel. Een bedrijf dat alleen projecten ontwikkelt en ze
daarna afstoot, heeft er niks aan als een gebouw heel duurzaam is.’
‘Voor bouwers is er geen financiële prikkel tot de markt bereid is om extra te betalen. Er is een
transitieproces gaande, vergelijkbaar met de opkomst van de elektrische auto. De aangescherpte
regelgeving draagt bij aan de transitie naar duurzaam bouwen.
Ik wIl gezonde
gebouwen maken dIe
de kwalIteIt van leven
verhogen
4. Op een prominente locatie op de kop
van het Java-eiland is in 2018 Hotel Jakarta
gebouwd, precies op de plaats waar de
Stoomvaartmaatschappij Nederland ooit
de lijndienst van Amsterdam naar Batavia
onderhield. 5. Kathrin Hanf van SeARCH weegt
altijd af of het zinvol is om hout te gebruiken.
Bij Hotel Jakarta heeft ze aanvankelijk gekeken
naar een volledige houtconstructie, maar voor de
constructie van de onderbouw heeft ze hiervan
afgezien vanwege de gewenste transparantie. De
betonnen tafelconstructie is veel slanker en met
minder portalen. Op deze onderconstructie zijn
geprefabriceerde hotelunits in Cross Laminated
Timber gestapeld. Voor het atriumdak is een
gelamineerde houten constructie toegepast.
4
5
38ArchitectuurNL Tekst Daan de Winter Fotografie Iwan Baan
36-37-38-39_biophilicdesign.indd 38 21-01-19 14:44
