door de baksteen te voorzien van een
glazuurlaag. Daarvoor werd een samenwerking
aangegaan met St. Joris, een steenfabriek die
is gespecialiseerd in glazuren. Ook het laten
testen van de stenen is een tijdrovende en
kostbare investering. ‘Maar tot nu toe hebben
we alle testen glansrijk doorstaan.’
Familiebedrijf
Aanvankelijk verwerkte Van Soest het
aangeleverde bouwpuin in een zelfontwikkelde
vergruizer. Inmiddels gebeurt dat door een
professionele toeleverancier. ‘Bouwpuin
wordt tot nu toe vooral gebruikt als gravel
voor tennisbanen. Door er hoogwaardige
bakstenen van te maken zijn we aan het
upcyclen in plaats van recyclen. Restmateriaal
wordt immers gebruikt voor een baksteen
met onderscheidende kwaliteiten.’ Van Soest
heeft het productieproces zo goed in de
vingers, dat StoneCycling een vaste collectie
bakstenen heeft, elk met unieke esthetische
kenmerken. De Salami bijvoorbeeld is een
donkerrode steen met witte spikkels; de
Aubergine heeft zoals de naam al doet
vermoeden een blauwpaarse kleur. Naast
een uitgekiende mengverhouding krijgen de
stenen ook karakter door het productieproces.
Bij de Mushroom wordt de natte klei door
verschillende soorten glas en zand gerold voor
het afbakken. Zo ontstaat een wazige mist van
glazuur over het oppervlak.
De ontwikkeling van het afstudeerproject
van Van Soest tot de volwaardige
baksteenleverancier StoneCycling wordt
gedaan met St. Joris Keramische Industrie,
een bijna 100 jaar oud familiebedrijf in het
Limburgse Beesel. St. Joris maakt uitsluitend
geglazuurde steenproducten als tegels en
bakstenen in beperkte oplage, veelal voor
specialistische projecten. ‘We zijn een kleine
fabriek en dus geschikt voor experimentele
productie. De klei met de hand in een
mal drukken en bakken, hier kunnen nog
van zulke proefjes worden gedaan’, zegt
directeur Jeroen van Thiel. De reden om
met StoneCycling in zee te gaan is innovatie.
‘Onze stenen onderscheiden zich nu door
esthetische kwaliteiten. Dat willen we
natuurlijk graag uitbreiden met duurzaamheid.
Nu de milieueisen voor bouwprojecten
steeds strenger worden, zal de vraag naar
gerecyclede stenen ook groter worden.’
Inmiddels experimenteert StoneCycling met
het gebruik van restmateriaal van de reguliere
productie van St. Joris in het maakproces van
de duurzame baksteen. Daarbij zorgt de frisse,
eigentijdse aanpak van de start-up ook voor
nieuwe inspiratie. ‘StoneCycling ontdoet de
baksteen van het stoffige imago.’
Historische logica
Inmiddels is StoneCycling dankzij investeerders
uitgegroeid tot een duurzame concurrent
op de baksteenmarkt. ‘Onze steen is nu nog
een special en best kostbaar. Maar dan heb
je wel een duurzaam product met unieke
kwaliteiten. Dat betekent dat we nog niet
concurreren met de grote producenten. We
werken daar wel naartoe, met onze partners.’
Daarbij ziet Van Soest ook andere voordelen.
‘Stel dat er nieuwbouw komt op de plek van
oude woonhuizen. Dan kun je dat bouwpuin
hergebruiken, zodat een nieuwbouw letterlijk
en figuurlijk een historische logica krijgt.’
Een belangrijke mijlpaal in de nog jonge
historie van StoneCycling is de bouw van het
eerste huis met de duurzame bakstenen door
Nina Aalbers en Ferry in ’t Veld van bureau
Architectuur Maken. Voor hun nieuwbouwhuis
in het centrum van Rotterdam – de oplevering is
in juni – koos het architectenpaar aanvankelijk
voor de gerecyclede baksteen vanwege de
aanstekelijke energie. ‘Ze zijn een start-up
en we zijn zelf ook een beginnend bureau. Er
was meteen een klik. Daarbij is de façade ook
de meest voor de hand liggende manier om
duurzaamheid uit te drukken’, licht In ’t Veld de
keuze toe. Na de keuze voor de Caramel – een
zachtbeige steen met een lichtere binnenkant
met opvallende spikkels – bleek deze steen
ook onvermoede esthetische kwaliteiten
te beiden. ‘We hebben een metselverband
gekozen waarbij er een kruismotief van halve
stenen door de gevel loopt. Deze doormidden
gezaagde stenen hebben een verwante kleur
maar wijken toch af door de het spikkeleffect.’
1. Proefstenen. 2. Tom van Soest mengt
bouwgruis met zand in steenfabriek St. Joris.
3. De eerste zelfbouwwoning Rotterdam met
stenen van StoneCycling, in kettingverband met
doorgezaagde stenen. 4. StoneCycling heeft
inmiddels een vaste collectie, met o.a. de Salami
en Aubergine.
2 3 4
39 ArchitectuurNLTekst Jeroen Junte
MATERIAAL INNOVATIE
38-39_stonecycling.indd 39 04-04-16 15:33
