niet omgaan met een onvoorspelbare omgeving. Als een doos spijkers
in de weg staat, weet hij al niet meer wat hij moet doen’, aldus Spikker.
Vooralsnog zal er vooral gebouwd worden met prefab elementen,
zoals bij het Skilledin Office. Al werkt RAP nu aan een interieur voor het
Rotterdams Havenbedrijf waarvan alle onderdelen op locatie worden
vervaardigd én geassembleerd door een robotarm op een 8 meter lange
rail. ‘Aan een kant zijn alle materialen gestapeld en worden deze op maat
gemaakt, aan de andere kant van de rail door de robot in elkaar gezet.’
Complexe parametrische ontwerpen
De robotarchitectuur waarmee het experimenteert ziet Studio RAP als
een aanvulling op de bestaande architectuur. Van Beerendonk: ‘Ik kreeg
laatst de vraag: hoe kun je nou een strak rechthoekig volume maken
met een robotarm? Mijn antwoord was: dat kan inderdaad makkelijk met
traditionele bouwtechnieken en dus kun je het ook beter op die manier
doen. Ons doel is niet de huidige architectuur met robots te gaan maken.
Het is interessanter om op zoek te gaan naar architectuur die ontsloten
wordt door de toepassing van robots.’
De toegevoegde waarde van digitale fabricage is dat complexe
parametrische ontwerpen eindelijk efficiënt kunnen worden gemaakt.
‘Nu moeten digitale ontwerpen nog met de hand worden gerealiseerd.
Een 3D-ontwerp wordt dus vertaald naar een 2D-bouwtekening, waarvan
vervolgens weer een ruimtelijk gebouw wordt gemaakt. Dat rare gat in
het proces zie je terug in het eindresultaat.’
Als voorbeeld noemt Van Beerendonk het nieuwe treinstation van
Arnhem. ‘Een fantastisch gebouw, een van onze favorieten. In beton
gedacht, maar vanwege allerlei aanbestedingsperikelen is het uiteindelijk
in staal gemaakt, waardoor je de lasnaden ziet. Dat doet enorme afbreuk
aan de esthetische kwaliteit van het gebouw.’ Spikker vult aan: ‘En
bovendien werkt deze werkwijze vertraging en budgetoverschrijdingen
in de hand. Als digitale ontwerpen ook op een digitale manier kunnen
worden gerealiseerd, verbetert de kwaliteit en efficiëntie.’
Mass customization
Uiteindelijk zal met de introductie van robots in het bouwproces ook
een nieuwe bouwstijl worden geïntroduceerd. ‘Een eeuw geleden werd
de dragende buitenmuur overbodig door betonnen kolommen, wat
resulteerde in strakke gebouwen met veel glas. Ook kon er door beton
te storten bijna machinaal worden gebouwd, waardoor de gevels een
sterke repetitie kregen. Deze invloeden zijn tot op de dag van vandaag
dominant.’ Eenzelfde invloed zal robotisering hebben, meent Van
Beerendonk. ‘Een robot maakt het niet uit of er honderd identieke of
unieke platen moeten worden vervaardigd. Dit maakt mass customization
mogelijk.’ De angst dat robotisering leidt tot kille architectuur is dus
ongegrond. ‘Gebouwen kunnen juist perfect worden aangepast aan
individuele wensen of lokale omstandigheden.’
1-4. In het Skilledin Office (130 m2) rijst een houten gewelf spectaculair
op vanuit een decentraal gepositioneerde kolom die in één beweging
overvloeit naar de dakconstructie. Het bestaat uit 225 unieke elementen
en overspant ruim 8 meter. De unieke vorm van het gewelf is ontstaan
vanuit digitale form-finding methodieken. Hierdoor is het hele dak op druk
belast. De vorm is vervolgens vertaald naar driehoekige houten panelen die
met vingerverbindingen aan elkaar verbonden zijn. De instructies voor het
robotgestuurde fabricageproces zijn rechtstreeks vanuit het digitale model
gegenereerd.
49 ArchitectuurNL
43
46-47-48-49-50-51_platform.indd 49 04-04-16 16:17
