huidige maatschappelijke problemen met betrekking tot leegstand en
CO₂ uitstoot.
Showcase: stadskantoor Heerlen
Als case study voor de implementatie van EWF heb ik het Stadskantoor
van Heerlen virtueel gerenoveerd, waarbij het gebouw een cruciale
rol speelt in de transformatie van Parkstad Limburg. De locatie is
interessant, omdat het gebied sinds de mijnindustrie verdwenen is en
alle overblijfselen zijn vernietigd, snel verandert als gevolg van een
afname van het aantal inwoners, vergrijzing en een missende identiteit.
Om het gebied weer nieuw leven in te blazen is er een Internationale
Bauaustellung (IBA) georganiseerd. De regio heeft behoefte aan
vernieuwing en iets om trots op te zijn. Ze hebben een ‘duurzame mijn’
nodig die de energie van de plek exploiteert. In mijn ontwerp heb ik de
potenties van de locatie gebruikt, zoals het mijnwater in de voormalige
mijnschachten, om het gebouw te verwarmen en koelen en voor het
natuurlijke airconditioning systeem. Op deze manier kunnen de mijnen
weer gebruikt worden en is er een reden voor de inwoners om weer trots
te zijn op de unieke karakteristieken van hun regio.
De kern van het ontwerp is de utilitaire kracht van de showcase. Als
gevolg van een technische innovatie gebruikt het gebouw zijn omgeving
en hierdoor is het met de omgeving verbonden. Daarnaast heeft de
technologie geleidt tot een uitgesproken architectonische expressie
(afb. 5). Het gebouw wordt een autonoom object dat zijn ruimte opeist
naast andere autonome objecten in het centrum van Heerlen zoals het
Raadhuis en het Glaspaleis van Peutz. Samen vormen deze gebouwen
een ensemble van bakens in het stadscentrum en Parkstad als
geheel. Peutz, de belangrijkste architect van de regio, zocht altijd naar
vernieuwing en op die manier droeg hij bij aan de ontwikkeling van het
gebied. In lijn met deze aanpak kan mijn gebouw gezien worden als een
knipoog naar Peutz. Het is een gebouw voor de inwoners waarop ze
trots kunnen zijn en dat helpt om het gebied een boost te geven in de
herontwikkeling.
Commentaar afstudeerbegeleiders
Het afstudeeronderzoek van Peter Swier is een prachtig voorbeeld
van de integratie van technologie in architectuur. Sinds 2008 werken
we binnen onze INTECTURE studio binnen drie thema’s: Make, stock
en flow: het nieuwe ambacht, het zoeken naar relevant hergebruik en
integreren van duurzaam energieverbruik in en om gebouwen. Kort
gezegd brengt Intecture ruimtelijke, functionele, social design en de
technische mogelijkheden en ontwikkelingen samen. Onderwerpen zoals
product design, materiaalonderzoek, bouwfysica, constructief ontwerpen,
informatica en model-en productietechnieken spelen allemaal een
belangrijke rol in de architectuur. In feite zijn architectuur en engineering
onlosmakelijk met elkaar verbonden. Intecture gaat over de integratie van
technologie in de architectuur.
Daarnaast gaat Intecture over de positie van de architect. Is de architect
van de 21e eeuw een bouwkundig ingenieur? Intecture wil voorbeelden
presenteren die kunnen worden gebruikt voor inspiratie, integratie,
innovatie en industrialisatie.
Het afstudeerontwerp van Peter is hiervan een uitstekend voorbeeld. Het
omvat vele aspecten die de huidige ontwerpopgave goed agenderen. Als
afstudeerstudio agenderen we verschillende actuele opgaven waaronder
IBA Parkstad. In 2020 zal een grote Internationale Bauausstellung in
Zuid-Limburg worden gehouden. We laten dan graag zien aan welke
innovatieve architectuur we de afgelopen periode hebben gewerkt.
Parkstad is een krimpgebied dat een deel van zijn identiteit verloor
toen de mijnen werden gesloten en grote installaties en gebouwen
uit het landschap verdwenen. Het ontwerp van Peter pakt een aantal
onderwerpen uitdagend bij de hand. Allereerst kijkt hij naar de leegstand
en revitaliseert een interessante maar monotone structuur in het hart van
Heerlen, tevens het centrum van Parkstad. Hij agendeert een nieuwe
impuls door een sterke bestuursfunctie op die plek en maakt deze
zichtbaar door het bestaande gebouw te ontdoen van overtollig vet en
de harde basis opnieuw op te bouwen en een vers toekomstbestendig
architectonisch karakter te geven. Tegelijkertijd integreert hij natuurlijke
ventilatie in dit grote werkhuis en implementeert op voortreffelijke wijze
gedachtengoed uit het Earth, Wind & Fire (EWF) onderzoek van Ben
Bronsema. Daarvoor bestudeerde hij eveneens ontwerpen van MSc1
studenten van de TU Delft die het EWF concept hadden toegepast in hun
opgave. Door zijn afstudeerontwerp wordt toepassing en de integratie
4 5
4. Werkplek met persoonlijke controle over temperatuur, daglicht(toetreding)
en frisse lucht (te open ramen). 5. Stadskantoor Heerlen getransformeerd.
6. Inventarisatie toepassing EWF concepten.
54ArchitectuurNL
52-53-54-55_master.indd 54 04-04-16 16:23