ArchitectuurNL 02 2016 – pag. 9

Namelijk zo: ‘een samenleving waarin mensen
vrij zijn hun eigen keuzes te maken, zonder
dat dit ten koste gaat van anderen […] zonder
armoede, waarin iedereen onderwijs kan
volgen en beschikt over goede huisvesting en
gezondheidszorg.’

In evenwicht
Duidelijk is dat duurzaamheid voor de ASN
Bank verder gaat dan energie besparen.
Hoe de verbouwing van het eigen kantoor,
gevestigd in een voormalig Rijkskantoor uit
de jaren 60, is aangepakt, is exemplarisch. Bij
de aanbesteding in 2012 gold de voorwaarde
dat bouwbedrijven uit de regio moesten
komen, en ze moesten aangesloten zijn bij
MVO Nederland (maatschappelijk verantwoord
ondernemen). Het gebouw is van minder dan
energielabel G naar A gerenoveerd, onder
meer door de (hergebruikte) gevel naar buiten
te plaatsen, en de aanleg van een warmte-
koudeopslaginstallatie. Bakker: ‘We kijken als
bank ook naar biodiversiteit en financieren
zorg en onderwijs. Daarbij streven we naar een
klimaatneutrale bankbalans. De activiteiten die
CO2 uitstoten tellen we bij elkaar op, net zoals
de investeringen die compenseren voor die
uitstoot, zoals zonnepanelen en windmolens. In
2030 moeten die twee met elkaar in evenwicht
zijn. Het woord compenseren geeft aan dat
we te maken hebben met tegengestelde
belangen. Er is de ‘gewone’ gang van zaken,
waarin geld verdienen voorop staat. Maar
eigenlijk is dat fout, en dus moeten we ons
‘zondige’ gedrag compenseren, en het op
termijn afleren. De ASN Bank is daar al een
eind mee op weg.’ Maar als het gaat over
duurzaam bouwen, wordt er vooral gesproken
in termen van kunnen, zouden en moeten.
Ook door Jort Bakker, die in reactie op zijn
benoeming tot bestuurslid van DGBC stelde dat
er ‘ontzettend veel kansen liggen op het gebied
van duurzaam bouwen’ en ‘we grote stappen
voorwaarts kunnen maken’.

Wat de vraag oproept: wil de bouwsector wel
veranderen, of blijft duurzaamheid voorbehouden
aan een paar bevlogen idealisten? Zijn
vastgoedhandel en duurzaamheid verenigbaar?
Bakker: ‘Het hangt af van hoe je naar de kosten
kijkt. Tot voor kort werd een hypotheek vooral
verstrekt op basis van wat de stenen waard
zijn. Bij een wko of zonnepanelen kijken wij
juist naar de cashflow: wat is de toekomstige
energiebesparing? Wij hebben daar nu meer
vertrouwen in dan in stenen.’

Verdienmodellen
Duurzaam financieren vraagt om andere,
ingewikkelder verdienmodellen. ‘De kosten
van vervuiling door de bouw worden nu niet
meegerekend; dat is een weeffout in ons
economisch model. De verantwoordelijkheid
van de bouwer moet veel verder reiken dan
momenteel het geval is. Wat is het scenario
voor de exploitatie? Wat kun je met de
materialen op het moment dat het gebouw
overbodig wordt? Met financiële constructies
zoals DBFMO (design, build, finance, maintain,
operate), zoals bij de nieuwbouw voor de Hoge
Raad in Den Haag, gaan we de goede kant
op, richting circulariteit. De bouwende partij
blijft dertig jaar verantwoordelijk, van gebouw
tot bittergarnituur. Dan kun je daadwerkelijk
investeren in de beheerfase: energiezuinige
installaties, duurzame materialen. En de partijen
die kwaliteit realiseren, plukken daar de
vruchten van.’
Nieuwe financieringsinstrumenten bieden ook
de mogelijkheid om kleinschalige initiatieven op
te schalen. Zo heeft de ASN Bank een bedrijf
gefinancierd dat zonne-energie op daken via
een lease-constructie aanbiedt. ‘Wij financieren
het bedrijf, zij gaan vervolgens naar de klanten,
waardoor een veel grotere groep mensen
bediend wordt.’

Duurzame businesscase
Welk energielabel zou Bakker de branche nu
geven? Aan een dergelijke uitspraak waagt

hij zich niet. Wel wijst hij erop dat Nederland
achterloopt op de doelstelling van de Europese
Unie om in 2020 in totaal 20 procent van alle
energie duurzaam op te wekken en nieuwbouw
energieneutraal te realiseren. Wat is er nodig
is om de ‘mammoettanker’ in de juiste richting
te laten draaien? ‘Je moet allereerst een stip
op de horizon zetten: waar willen we naar
toe?’ Energielabels of BREEAM vindt hij mooie
instrumenten als opstap. ‘Vervolgens moet
je je duurzame businesscase sluitend zien
te krijgen. Daarvoor heb je alle partijen uit
de bouw nodig – de financier is er slechts
een van. Als je de risico’s onder controle
hebt, komt het geld vanzelf.’ In elk geval mag
geld geen belemmering zijn om duurzaam
te bouwen. ‘Ik hoop het peloton mee te
krijgen, onder andere door goede ‘groene’
financieringsmogelijkheden onder de aandacht
brengen.’

Cliché maar volgens Bakker waar:
samenwerken is het sleutelwoord. Daarom
gelooft hij in organisaties zoals DGBC,
die bijeenkomsten organiseert waarop
verschillende partijen kennis uitwisselen,
integrale meetinstrumenten zoals BREEAM
aanbiedt en green business scripts ontwikkelt.
‘Het is een mooie basis voor mijn doel als
bestuurslid: tonen dat de bouw een keten is,
met een gemeenschappelijk belang om de
gebouwde omgeving te verduurzamen. Die
bindende factor wil ik inzichtelijk maken.’

We streven naar een
klimaatneutrale
bankbalans. in 2030
moeten activiteiten
die co2 uitstoten
in evenWicht zijn met
investerinGen die de
uitstoot compenseren

9 ArchitectuurNL

DUURZAAM FINANCIEREN

08-09_asnfinanciert.indd 9 04-04-16 14:03