ArchitectuurNL 02 2018 - pag. 31

methode is dat voor de kolommen sparin
gen worden aangebracht in de hoeken
van de aangrenzende kanaalplaten. Daar
liggen dus geen volle onbeschadigde
platen. Dat maakt de herbruikbaarheid in
een ander gebouw iets lastiger, maar niet
onmogelijk.

Aandachtspunten ontwerp
Om bij demontage volle, onbeschadigde
kanaalplaten te verkrijgen, hebben Hee
bing en Buunk een aantal aanbevelingen
opgenomen voor ontwerpers. Eén daar
van is om op stramienmaat 1,20 meter te
ontwerpen, zodat er geen pasplaten
nodig zijn. Een tweede is om het aantal
sparingen te minimaliseren, onder meer
door leidingen te verzamelen op één
plek. Ook in lengte zijn er aanbevelingen,
gebaseerd op constructieve optima:
7,20 meter bij een dikte van 200 mm tot
14,40 meter bij een dikte van 400 mm bij
standaard belastingen.
Belangrijk is dat de demontage in exact
de omgekeerde volgorde kan plaats
vinden als die bij het bouwen. Dat bete
kent een stapeling per verdieping, waarbij
de kolom op de ligger wordt geplaatst in
plaats van dat de ligger aan een door
gaande kolom wordt opgehangen. De

kolom kan dan worden gedemonteerd,
waardoor de kanaalplaten niet meer op
gesloten liggen.

Hoogtewinst
Het weglaten van de druklaag bespaart
niet alleen op gebruikte materialen in de
vloer zelf en kilogrammen in de construc
tie, maar betekent ook hoogtewinst. Als
dat al in de ontwerpfase zit, vertaalt zich
dat ook in geveloppervlak en daarmee in
bouwkosten. Een afwerkvloer op de ka
naalplaten blijft wel nodig, al was het
maar vanwege de toog in de kanaal
platen en de toleranties in hoogte. Dat
kan bijvoorbeeld een (droge) computer
vloer, een cementdekvloer of een dunne
gietvloer zijn. Consequentie van een
dunne dekvloer is wel dat er geen of
minder ruimte meer is voor leidingen door
de vloer, maar daar kan in het ontwerp
rekening mee worden gehouden.

Meer duurzaamheid
In de uitbreiding van Agro NRG / Home
NRG is overigens niet alleen duurzaam
gebouwd door remontabel te bouwen,
maar ook wat betreft materiaalgebruik.
Er zitten zowel kanaalplaten van geopoly
meerbeton in als van VBI Groen beton.

Bij beide wordt gebruik gemaakt van
secundaire bindmiddelen en wordt dus
bespaard op cement en daarmee op de
CO2footprint van beton. VBI maakt ver
der in alle kanaalplaten gebruik van gra
nulaat van gerecycled beton. Ook is VBI
CSCgecertificeerd door de internationale
Concrete Sustainability Council. Dit certifi
caat garandeert een verantwoorde her
komst van materialen en grondstoffen,
kwaliteit, milieumanagement, integriteit,
mensenrechten en veiligheid.
“Sowieso is kanaalplaat trouwens al een
goede keuze doordat er alleen materiaal
wordt toegepast waar het nodig is”, voegt
manager duurzaamheid / MVO Thies van
der Wal daar nog aan toe.
Naast remontabel circulair bouwen, ziet
Van der Wal ook veel in hergebruik van
cement uit gerecycled beton. “Cement
heeft een hoge CO2footprint en daar
moeten we wat aan doen. Bij sloop van
beton komt nu granulaat vrij met veel fijn
materiaal. Maar als je dat fijne materiaal
beter bekijkt, zie je iets dat qua gradering
tussen zand en cement in zit. En daar
gaat het bij beton nou net over. Dat kun je
gaan hergebruiken.”

Meer informatie: VBI, Huissen, vbi.nl

Kanaalplaatvloer remontabel
opgelegd op staalconstructie.
1. Kolomplaatligger
2. Kipsteun randbalk
3. Koppelstaven in kelkvoeg

37BouwWereld //

Methoden & technieken //

35-36-37_methodenvbi.indd 37 07-02-18 15:16

deze oplossing heel makkelijk te realiseren.
J kunt de kanaalplaten d n opsluiten door de
voegen en de randen aan te storten. Dat beton
wordt dus alleen op druk belast. Als bij latere
demontage de trekba d w rdt onderbroken,
kunn n de kanaalplat n worden losgetrokken
en laat dit beton weer los. Belangrijk is wel
om de koppen van de kanaalplaat af te
sch rmen met een plaat of e n dikke sticker.
Normaal worden de kanalen dichtgezet met
kanaaldeksels. Doordat deze verdiept in de
kanalen liggen vormt het beton dat hierin loopt
een nok, waardoor een kettingwerking ontstaat
in de kopvo g. Dit vergroot de aa hechting van
de voeg met de vloer, t je bij demontabel
bouwen juist wilt voorkomen.’

Hoedligger
Met een hoedligger kunnen ook de
sleufsparingen op de koppen probleemloos
achterwege worden gelaten. Een staaf
aanbrengen in de langsvoegen is voldoende.
De staaf zal overigens bij demontage moeten
worden afgeslepen. Ook al wordt deze met
een boutverbinding aangebracht, dan nog is de
bout door het aanbrengen van het natte beton
uiteindelijk nauwelijks meer te demonteren. Of
dat beter kan, is nog onderwerp van verdere
studie.
Omdat hoedliggers vrij duur zijn, wordt in de
bouwpraktijk vaak gekozen voor geïntegreerde
I-profielen. Voor remontabel bouwen is dat
echter lastig. ‘Bij het toepassen van zo’n
geïntegreerde ligger liggen de kanaalplaten
vrij ver uit het hart van de ligger op. Deze
excentriciteit wordt meestal gecompenseerd

door twee staven aan te brengen in
sleufsparingen, maar dat wil je dus niet bij
remontabel bouwen. Daarom is het aan te
raden om een torsiestijve ligger toe te passen
zo ls e n hoedligger.’

Opgelegde kanaalplaatvloer
Behalve geïntegreerde hoedliggers is het wel
mogelijk m d kanaalplaten op te leggen
op een staalconstructie van I-profielen.
‘In dat geval gebruiken we de kolommen
als deu els om de verbinding te vormen
tussen de vloervelden en de onderliggende
staalconstructie. Daarvoor moet je dan wel
de zijkanten van de kolommen constructief
dichtzetten met een lasplaat erop. Dan kan het
beton zijn drukkracht afvoeren en blijven de
boutverbindingen van de kolom op de ligger
bereikbaar voor demontage.’
Deze opgelegde oplossing is ook toegepast
bij Agro NRG / Home NRG in Ootmarsum.
‘Daar was de staalconstructie al bijna
geproduceerd toen de opdrachtgever besloot
tot remontabel bouwen. De aanpassingen
die daarvoor nodig waren, waren heel
beperkt. Dat betrof het oplassen van platen
op de zijkant van de kolommen en het
opschuiven van de koppelingsstaven, zodat
die niet in sleufsparingen kwamen maar in de
plaatvoegen. En in de uitvoering moesten dus
geen kanaaldeksels worden gebruikt, maar
moesten de kanalen met een vlakke plaat
worden afgedekt.’
Nadeel van deze remontabele bouwmethode
is dat voor de kolommen sparingen
worden aangebracht in de hoeken van de

aangrenzende kanaalplaten. Daar liggen dus
geen volle onbeschadigde platen. Dat maakt
de herbruikbaarheid in een ander gebouw iets
lastiger, maar niet onmogelijk.

Aandachtspunten ontwerp
Om bij demontage volle, onbeschadigde
kanaalplaten te verkrijgen, hebben Heebing
en Buunk aanbevelingen opgenomen
voor ontwerpers. Eén daarvan is om op
stramienmaat 1,20 meter te ontwerpen, zodat
er geen pasplaten nodig zijn. Een tweede is om
het aantal sparingen te minimaliseren, onder
meer door leidingen te verzamelen op één plek.
Ook in lengte zijn er aanbevelingen, gebaseerd
op constructieve optima: 7,20 meter bij een
dikte van 200 mm tot 14,40 meter bij een dikte
van 400 mm bij standaard belastingen.

Hoogtewinst
Het weglaten van de druklaag bespaart niet
alleen op gebruikte materialen in de vloer en
kilogrammen in de constructie, maar betekent
ook hoogtewinst. Als dat al in de ontwerpfase
zit, vertaalt zich dat ook in geveloppervlak en
daarmee in bouwkosten.
Een afwerkvloer op de kanaalplaten blijft wel
nodig, al was het maar vanwege de toog in
de kanaalplaten en de toleranties in hoogte.
Die kan bijvoorbeeld bestaan uit een (droge)
computervloer, een cementdekvloer of een
dunne gietvloer. Consequentie van een dunne
dekvloer is uiteraard wel dat er geen of minder
ruimte meer is voor leidingen door de vloer,
maar daar kan in het ontwerp rekening mee
worden gehouden.