Bibliotheek
Deventer bruist
De nieuwe openbare bibliotheek aan de Stromarkt in
Deventer is eigentijds in vormgeving en materialisering,
maar voegt zich met grote vanzelfsprekendheid in zijn
historische context. Dat is een grote verdienste van het
ontwerp van BiermanHenket architecten voor dit toch wel
grote volume. Met grote glazen puien opent het nieuwe
bibliotheekgebouw zich uitnodigend naar de stad. Binnen
gonst het van de bedrijvigheid in een ruimtelijk interieur.
Sinds de opening in september 2018 wordt
de nieuwe bibliotheek aan de Stromarkt
platgelopen door Deventenaren van alle
leeftijden. De 500 zitplekken zijn allemaal
bijna dagelijks bezet. En dat was precies
de bedoeling. Janneke Bierman van
BiermanHenket architecten: ‘Het moet een
aantrekkelijk gebouw zijn voor jong en oud,
een laagdrempelige plek voor ontmoeting,
studie en literaire activiteit. Daarom hebben
we het gebouw open gemaakt naar alle
kanten, met een gezellig café-restaurant op
de begane grond. We hebben de trap met
opzet niet direct na de entree geplaatst, zodat
mensen wat langer op de begane grond blijven
hangen. Langs de voorgevel loopt een brede
uitnodigende eikenhouten trap naar de twee
verdiepingen van de bibliotheek.’
Ingebed in historische context
In hoogte, geleding en materialisering heeft
de architect de nieuwe bibliotheek goed
ingepast in het historische centrum van de
stad: ‘Het vervangt een bankgebouw van eind
jaren ’60, dat door het fijne grid van betonnen
kolommen niet herbruikbaar was voor de
nieuwe bibliotheek. Hiervoor was immers een
open plattegrond gewenst. De kelders zijn wel
behouden en de kolommen van de nieuwbouw
zijn deels op de bestaande kelderkolommen
geplaatst en deels op nieuwe schroefpalen.
Het nieuwe volume is 15,5 meter hoog en
volgt min of meer de contouren van het
bankgebouw, alleen aan de oostkant loopt de
nieuwbouw verder door dan de voorganger.
Hierdoor bestaat de L-vormige Stromarkt nu
uit twee heldere stedelijke ruimtes. De hoge
platanen op de Stromarkt konden gelukkig wel
behouden blijven.’
Het beroemde 12e-eeuwse buurpand, het
oudste nog bestaande stenen huis van
Nederland, was ooit de Proosdij en is nu
gedeeltelijk geïncorporeerd in de bibliotheek.
In dit monument zijn nu een stilteruimte, een
expositieruimte en kantoorruimte. Pronkstuk
van de aangrenzende openbare Proosdijtuin is
een eeuwenoude beukenboom.
Glas en keramiek
De langsgevels bestaan voor een aanzienlijk
deel uit stalen vliesgevels. Andere geveldelen
zijn bekleed met keramische panelen. Janneke
Bierman legt uit waarom: ‘Die panelen hebben
we speciaal voor dit gebouw ontworpen in
zes varianten. We hebben de kleur okergeel
gekozen omdat die veel voorkomt in de
bebouwing van Deventer. De elementen
hebben een verticale belijning, met een
afwisseling van gladde ribben en banen met
twee verschillende kamstructuren.’
In de gevelvlakken met keramische panelen
zijn ramen uitgespaard in strakke aluminium
kaders in verschillende maten. Bijzonder zijn
grote overhoekse ramen op twee hoeken van
het gebouw. In de entreegevel zijn smalle
gevelopeningen over twee verdiepingen
gemaakt. Grote verdiepinghoge stalen
vakwerken op de verdieping maken het grote
overstek boven de entree mogelijk.
Ruimtelijk en licht
De begane grond heeft een open plattegrond
en is daardoor flexibel in te richten. Het is
een doorlopende ontmoetingsruimte, die
onder meer wordt gebruikt voor workshops,
debatten en lezingen. Nabij de entree is een
café-restaurant gelegen. De zuidgevel aan de
Proosdijtuin is grotendeels van glas. Langs
deze gevel is een vide die uitmondt in een
glazen verbindingsstuk, dat optisch zorgt voor
afstand tussen de nieuwbouw en de oude
proosdij, die nu fysiek zijn verbonden.
De brede trap en een vide aan de noordkant
biedt vanaf de begane grond een zichtlijn tot
Tekst Jacqueline Knudsen
Parel
19 ArchitectuurNL
18-19-20-21_bibliotheekdeventer.indd 19 27-03-19 15:30
