Vlechtwerk als
bindmiddel
LKSVDD architecten transformeerde een voormalig kantoor
van de Rabobank in Kulturhus De Spil. De gevel van het
gebouw is bekleed met minerale steenstrips met een
vlechtwerkpatroon. Deze op maat gemaakte materiaalkeuze
moet duidelijk maken wat de functie van De Spil is: de
afzonderlijke dorpsdelen stevig met elkaar verbinden.
De dorpen Den Hulst en Nieuwleusen werden
jaren geleden samengevoegd tot Nieuwleusen
noord en zuid. Letterlijk daartussenin lagen de
sportvelden en stond er het Rabobankkantoor.
De afstand tussen de beide dorpsdelen bleef
en dat was opdrachtgever gemeente Dalfsen
niet naar het zin. Kulturhus De Spil moet daar
verandering in brengen.
Bruisende campus
Wat de gemeente voor ogen had, zegt architect
Ronald Olthof van LKSVDD architecten uit
Enschede, was een bruisende campus voor
onderwijs, cultuur, sport en welzijn. ‘Wij hebben
die vraag uitgewerkt in een oplossing waarbij
alle functies in één gebouw zijn opgenomen,
met één ingang en één entreehal. Het
gewenste hergebruik van de voormalige
Rabobank is in dit gebouw opgenomen. Je kunt
dit dus een herbestemming noemen, waaraan
we nieuwbouw hebben toegevoegd. Het
resultaat is een overdekt dorpsplein, een plek
waar je elkaar ontmoet. Waar het nieuwe en het
bestaande niet van elkaar te onderscheiden is
en wat voelt als een nieuwe plek.’
De gevel van het gebouw was opgetrokken
uit rode en witte baksteen. Laatstgenoemd
metselwerk was in de loop van de jaren
smerig geworden en groen uitgeslagen. ‘En
daar zat meteen een van de problemen die
wij moesten oplossen. De gemeente was
gecharmeerd van de kleurstelling, maar het
sterk vervuilde metselwerk schoonmaken, was
geen optie. Bovendien waren wij op zoek naar
een onderhoudsvrije variant in combinatie
met een frisse uitstraling. Na enig zoekwerk
kwamen we uit op minerale steenstrips met een
vlechtwerkpatroon van Ecoshape’
Centrale thema
Het gebouw huisvest een middelbare
school, een dubbele sporthal die ook voor
evenementen is toegerust en een grand
café. Daarnaast biedt het onderdak aan een
bibliotheek, een jongerencentrum, zorg en
welzijnsactiviteiten en is er ruimte voor allerlei
verenigingen. De politie en de gemeente
houden er hun spreekuren. Om het ontwerp
op een goede manier af te stemmen op de
wensen van de verschillende participanten,
belegden LKSVDD architecten verschillende
ateliersessies. De ideeën die daar ontstonden
werden direct in het ontwerp gezet om
de consequenties ervan te laten zien. Die
werkwijze gaf de samenwerking volgens Olthof
een enorme boost en vergrootte het wederzijds
begrip tussen gebruikers. Wat verder opviel,
was dat het centrale thema verbinding steeds
naar voren kwam.
‘De Spil wil een soort overdekt dorpsplein zijn
waar je elkaar kunt en wilt ontmoeten. Die
gedachte hebben we door het hele gebouw
heen vormgegeven. Zo hebben we het
systeemplafond, het tegelwerk en de vloer
uitgevoerd in verschillende verbanden. Dat idee
hebben we in de gevelbekleding doorgezet
door te kiezen voor een vlechtwerkpatroon in
minerale steenstrips. De gevel is zo de vertaling
van het belangrijkste thema. Dat maakt het
vlechtwerkpatroon veel meer dan een optisch
geintje.’
Speciaal gemaakt
Het vlechtwerkpatroon zat niet in het
standaardassortiment van Ecoshape maar is
speciaal voor De Spil gemaakt. De gevel is
uitgevoerd in strips van 10 x 30 cm en vlakjes
van 10 x 10 cm. ‘Dat is een ideale maat om te
laten produceren. Bovendien geeft die maat
zo min mogelijk snijverlies en dat maakte
toepassing van steenstrips prijstechnisch
ook interessant. Daarnaast kwam door deze
maatvoering het vlechtwerkpatroon op de
gevel op verschillende afstanden het beste tot
uitdrukking. Afhankelijk van de stand van de
zon en het spel van licht en schaduw ervaart de
beschouwer het vlechtwerkpatroon elk moment
van de dag anders. De gevel is dus nooit saai of
statisch.’ De kleur is zoveel mogelijk afgestemd
op RAL 9010. ‘Veel lichter kan je de strips niet
maken. Witter kan wel, maar dan moet je de
gevel schilderen. Dat was geen optie want de
gemeente wilde een onderhoudsvrije gevel.’
Bouwmateriaal
9 ArchitectuurNLTekst Peter de Winter Fotografie Ronald Tilleman
08-09_despil.indd 9 27-03-19 14:36
