Schakel tussen wijken
Kernwoorden bij het ontwerp van MoederscheimMoonen Architects voor wijkcentrum
Het Anker in Zwolle zijn duurzaam, groen, landschappelijk en transparant. Voeg daar
een breed scala aan functies aan toe en er ontstaat een, op het eerste gezicht, complex
ontwerp. Toch zijn de architecten er in geslaagd een helder, open en goed functionerend
gebouw neer te zetten dat aanwezig is maar niet domineert.
In 2012 kreeg MoederscheimMoonen Architects
de opdracht voor wijkcentrum Het Anker met
sporthal voor de wijken Westenholte, een oud
buurtschap met een uitbreiding uit de jaren 70
en Stadshagen, de Vinex-wijk van Zwolle. Het
nieuwe gebouw vervangt het oude wijkcentrum
van Westenholte en is een aanvulling voor
Stadshagen.
Op een schegvormige strook met een flink
hoogteverschil moest het nieuwe complex
verrijzen, waarbij gezocht is naar een symbiose
tussen het parkachtige landschap en de twee
wijken. In eerste instantie werd gedacht aan
een oplossing met verwijzing naar de schuren
van boerderijen in de omgeving, maar dat
maakte al snel plaats voor een plat dak voor de
sporthal met pv-panelen. De knikken in het dak
blijven echter een uitvloeisel van dit boerderij-
idee.
Het programma van eisen vroeg om meer
vierkante meters dan de gegeven footprint
omvatte, dus al snel was duidelijk dat er
gestapeld moest gaan worden. Spelend
met het hoogteverschil verdween de hoge
sporthal deels onder de grond en werden de
andere functies er aan twee zijden, over twee
verdiepingen omheen gedrapeerd.
Op de begane grond bevat deze schil
ondersteunende functies voor de
sporthallen plus een ruimte voor de lokale
muziekvereniging, die als een doos-in-doos
is uitgevoerd. Op de eerste verdieping is
het wijkcentrum gesitueerd, dat zowel vanaf
de begane grond (binnendoor) als over een
brede trap via de eerste verdieping (van
buitenaf) bereikbaar is. Hier zijn ook nog
enkele multifunctionele ruimten die middels
schuifwanden al dan niet aan elkaar gekoppeld
kunnen worden.
Woonkamer
Door het hoogteverschil en de gedeeltelijk
ondergrondse bouw valt de sporthal helemaal
niet als zodanig op. Door zowel de sportdoos
als de wikkel een zelfde gevel te geven wordt
dat effect nog versterkt. De gevel is voorzien
van verticale aluminium – dus onderhoudsarme
– lamellen die worden opgevuld met glas
en plaatmateriaal. Hierdoor is het complex
laagdrempelig, transparant waar gewenst en
uitnodigend geworden, het wijkcentrum zelf is
een open woonkamer voor de voorbijgangers.
Om het gebouw zo flexibel mogelijk te
maken, nu én in de toekomst, is er gekozen
voor zo groot mogelijke overspanningen,
wat de indeelbaarheid ten goede komt. Ook
de schuifwanden in het gebouw zorgen nu
al voor veel flexibiliteit. Naast sport wordt er
ook muziek gemaakt, gedanst, aan toneel
gedaan, en er is naschoolse opvang en
huiswerkbegeleiding. In totaal zitten er ruim tien
verenigingen in het pand.
Dit vereiste veel aandacht voor de situering
van de verschillende ruimtes. Door functies
te combineren – sommige activiteiten zijn er
alleen overdag, andere vooral in de avonduren
– heeft het gebouw een meerwaarde gekregen.
Bescheiden duurzaam
De duurzaamheid springt in eerste instantie
niet erg in het oog, het gebouw is duidelijk
geen showcase van duurzaamheid. Maar
veel duurzame zaken zijn subtiel in het pand
weggewerkt, het zit hem meer in de inpassing
in de omgeving dan in de techniek.
Het feit dat het pand deels ondergronds is,
de onzichtbare pv-panelen op het dak van de
sporthal, het groene sedumdak op de rest van
het gebouw en onderhoudsarme materialen
zorgen ervoor dat het gebouw wel degelijk
duurzaam is.
Door de golvende en knikkende daken is
het hele project een vorm van landscaping
geworden, dat in de loop der tijd als de
begroeiing rond het gebouw toeneemt, alleen
maar explicieter gaat worden. Een mooie
schakel tussen de wijken.
Projectgegevens
Locatie: Voorsterweg 36, Zwolle.
Opdrachtgever: gemeente Zwolle. Architect:
MoederscheimMoonen Architects. Adviseur
constructies: Alferink van Schieveen. Adviseur
installaties en bouwfysica: ABT. Adviseur
akoestiek: Peutz. Aannemer: VDR bouwgroep
Deventer. Programma: wijkcentrum, sporthal,
multifunctionele ruimtes, in totaal 3000 m2.
Bouw: februari 2014 – augustus 2015.
Bouwkosten: € 3.600.000.
15 ArchitectuurNLTekst Peter Visser Fotografie Harry Noback
Parel
14-15_hetanker.indd 15 13-06-16 14:20