ArchitectuurNL 03 2016 – pag. 52

ArchitectuurNL 03 2016 – pag. 52

Door: | 29-04-2021

Field Factors is geen traditioneel architectenbureau. ‘In de zin dat we
geen bouwmeesters zijn’, verduidelijkt Wilrik Kok. Het Delftse bureau doet
ontwerpend onderzoek en maakt probleemoplossende ontwerpen. Deze
integrale aanpak blijkt ook uit de achtergrond van de twee oprichters.
Kok rondde eerste een HBO-studie Industrieel Product Ontwerpen af,
richting innovatiemanagement, om vervolgens een bachelor en master
Bouwkunde af te ronden aan de TU Delft. In het Climate Adaptation Lab –
tegenwoordig Delta Interventions – onderzocht hij stedenbouw in relatie
tot water. ‘Ik focuste me op een comfortabel microklimaat in de stad.
Getracht is om systeemveranderingen voor stedelijk water te ontwerpen
in relatie tot herstructurering van de versteende binnensteden.’
Partner in kantoor en leven is Karina Peña, die Bouwkunde studeerde
in haar geboorteland Dominicaanse Republiek en aansluitend een
masteropleiding Landscape Intervention & Management volgde aan de
UAB in Barcelona. Haar afstudeeronderzoek was het ontwerp van een
rivierlandschap voor de stad Santiago, rondom de thema’s fl ood-proofi ng
en waterkwaliteit van de Yaque rivier.

Natuurlijke airconditioning
Ze kunnen het wel, een huis ontwerpen. ‘Feitelijk is er nauwelijks verschil
tussen een huis of bijvoorbeeld de herinrichting van een dijklichaam.
De schaal is anders maar het denkproces en de vragen die je stelt
zijn hetzelfde. Hoe richt ik de omgeving zo in dat gebruikers optimaal
functioneren, zowel bewoners, recreanten als waterbeheerders’,
licht Karina Peña toe. Hun eerste opdracht was de renovatie van een
woonhuis in de Dominicaanse Republiek. ‘Het is noodzakelijk om heel
goed rekening te houden met de lokale klimaatomstandigheden om een
prettige woonruimte te kunnen creëren. In het tropische klimaat wil je
bijvoorbeeld geen directe zon, maar wel natuurlijk licht en ventilatie. Door

overstekken, vensters en deuren op de goede plek te plaatsen creëer
je koeling, dus een natuurlijke airconditioning. Door fysieke modellen te
testen hadden we al vroegtijdig in het ontwerpproces de ventilatie onder
controle en konden daardoor openingen in het huis zo goed mogelijk
plaatsen.’

Creatieve waterbouw
Inmiddels is de focus van Field Factors verschoven naar klimaat, bodem,
vegetatie, water en de gebruikers, ‘allemaal elementen waar wij als
architecten rekening mee moeten houden’, aldus Kok. Vandaar de
naam Field Factors, een verwijzing naar de factoren en actoren in het
veld, die de ontwerpers niet altijd in de hand heeft. In amper drie jaar
tijd is het uitgegroeid tot een internationaal opererend bedrijf met een
multidisciplinair team van zes mensen dat zelfgeïnitieerde projecten
afwisselt met overheidsopdrachten van bijvoorbeeld Rijkswaterstaat,
provincies en waterschappen. ‘Het creatieve, zeg maar ontwerpende
proces is ondergeschikt in de bestaande waterbouw. Alles draait
om techniek, maar een kentering is momenteel gaande. Om het
ontwerpproces toe te kunnen voegen, hebben we eerst die technische
taal moeten leren spreken’, zegt Peña. Hoewel dat nog steeds niet
meevalt af en toe. ‘We hebben twee civiele technici in ons team. Als
die met elkaar overleggen, dan staan we soms met nog onze oren te
klapperen van het jargon. Terwijl we het vaak over hetzelfde hebben.’

Minstens zo belangrijk – ‘en intensief’ – was het opbouwen van een
netwerk in waterbouw. ‘Het is een gesloten sector waarin nieuwkomers
argwanend worden bejegend’, aldus Kok. Zeker als een jong bureau ook
nog eens aan de bestaande opvattingen morrelt. ‘Wij stellen alles ter
discussie. Zo wordt in steden al meer dan honderd jaar gebruik gemaakt

Product innovation for urban stormwater management. Amsterdam, The Netherlands.Eco-engineering solutions for coastal protection and community development, Cartagena, Colombia.

gutters

water storage tank

inclined roofs

open roof natural ventilation

ruimte voor
zuiverende
ecologische
structuur

ruimte voor
zuiverende
ecologische

structuur
bebouwing,
recreatieve en
economische potentie
bij werkhaven

versterk de krachtige lijnen
van het landschap met de
windturbines voor energie
productie

bebouwing,
recreatieve, en
economische potente

verbinding versterken
tussen station Lelystad
Centrum en de Knardijk

NS

ruimte voor
zuiverende
ecologische structuur

combineren van
landart, dijk-
versterking en nieuwe
(tijdelijke) functies

vogels kijken

gecontroleerde
visstanden en

recreatie

verflauwen talud
en recreatieve
voorzieningen

herstel van
soorten op
dijkgrasland

herstel van
soorten op

dijkgrasland

behoud en uitbreiden van
de waterkwaliteit uit voor
agrarische doeleinden

gevarieerde bos- en
natuurontwikkeling

integreren van
digitale

infomatievoor-
ziening

dijkroute
MTB

bebouwing,
recreatieve, en
economische potente

rust in de natuur

dijken bouwen in de
geschiedenis, een
mooie kans om te
laten zien in de
Werkhaven

waterkwaliteit en
recreatie, een te
onderzoeken
meekoppelkans

52ArchitectuurNL

1 2

50-51-52-53-54-55_platform.indd 52 13-06-16 15:38

Gerelateerd