Roestbruine gevel
In zijn zoektocht naar de juiste gevelbekleding voor JK House kwam Jacco van Wengerden
uiteindelijk uit op cortenstalen looproosters. Met dit ongebruikelijke bouwmateriaal loste
de architect in één keer een aantal vraagstukken op. Cortenstaal is relatief betaalbaar, past
bij de omringende bebouwing en refereert naar het lokale verleden. Door zijn kleur past het
bij de behoudende welstandsnota Bezuidenhout én bij de wensen van zijn opdrachtgever.
JK House dankt zijn naam aan Jenny en
Klaas-Jan, de oorspronkelijke opdrachtgevers.
Door een samenloop van omstandigheden
moesten deze echtelieden afhaken en besloot
de eigenaar van de grond de bouw toch door
te zetten. Aanvankelijk met het idee er zelf te
gaan wonen, later om de villa door te verkopen
aan een particuliere opdrachtgever.
Ongebruikelijke kavel
JK House staat in het Haagse Bezuidenhout
op een ongebruikelijke kavel omringd door
bestaande woningen uit de jaren dertig. Op
de plek van de woning stond vroeger een
tuincentrum. De maximum bouwhoogte is
vier meter. De bouwkavel is behoorlijk aan de
maat wat een woning met een flinke voetprint
mogelijk maakt.
Van Wengerden begreep direct de potentie
van de kavel. Hier kon hij een villa realiseren
die zich bij wijze van spreken op kousenvoeten
zou schikken naar de omringende bebouwing.
Door de verschillende ruimtes optimaal te
positioneren, kon hij zorgen voor de benodigde
privacy en bezonning. Als hij het juiste
gevelbekledingsmateriaal wist te vinden, kon
hij bovendien refereren aan het voormalige
tuincentrum op deze plek.
In de breedte
De maximum bouwhoogte van vier meter
maakte toepassing van een verdieping
onmogelijk. ‘En als het dan niet in de hoogte
kan, zoek je het in de breedte’, legt Van
Wengerden uit. ‘JK House kreeg daarom een
vloeroppervlak van 200 vierkante meter en
bestaat uit een grote woonkamer omringd door
vier andere kamers.’ De entree ligt centraal in
de woning in een mooie hoge ruimte met veel
licht. Bijzonder aan het ontwerp is dat de vloer
van de woonkamer en de masterbedroom in het
maaiveld gedrukt zijn. De vensterbanken zijn
hier op zithoogte gemaakt (van buitenaf gezien
op maaiveldniveau) en uitgevoerd met diepe
neggen. Idee achter deze ontwerpbeslissing is
een optimaal contact tussen binnen en buiten
bewerkstelligen. De vloeren van de andere
ruimtes liggen op maaiveldniveau.
Bovenaan de constructieve kern van JK
House is een groot daklicht aangebracht met
daaronder het zogenoemde kraaiennest, een
soort studieplek. Het dak is uitgevoerd als een
groen dak en loopt vanaf de woonkamer naar
rand af onder een flauwe helling.
Industriële looproosters
Jacco van Wengerden zocht voor de gevel naar
een open stevige structuur die wat kleurstelling
betreft zou aansluiten bij de behoudende eisen
van welstand. De omringende bebouwing
bestaat namelijk uit jaren dertig woningen met
als dominante kleuren (baksteen) rood en wit
(ramen, kozijnen en boeiboorden). Looproosters
van cortenstaal verkleuren tot roestrood.
Welstand was door die materiaalkeuze en
het gegeven dat de roosters een goede
ondergrond vormen voor de klimplanten die
op termijn de roosters gaan bedekken direct
akkoord met zijn ontwerp. Met de groene
begroeiing kon Van Wengerden bovendien
refereren aan het tuincentrum dat ooit op deze
plek stond en dat ontwerpidee had hij van meet
af aan voor ogen.
In zijn materiaalzoektocht kwam hij uiteindelijk
uit bij PcP Nederland uit Oudenbosch, een
fabrikant van industriële loop- of maasroosters.
PcP bleek in staat alle benodigde roosters voor
de gevel op maat te maken. ‘En maatwerk was
beslist noodzakelijk’, zegt Van Wengerden. ‘Om
comfortabel te kunnen lopen, is de standaard
maaswijdte van looproosters 3 x 3 cm. Bij een
gevel gaat het om doorzicht en veiligheid en
gelden dus andere eisen. Daarnaast wilde
ik zoveel mogelijk levendigheid in de gevel
aanbrengen wat lukt door te variëren met de
maaswijdte en hoogte van de roosters.’
Al het zichtbare glas in JK House is vast. Voor
die vaste glazen geveldelen zijn geen roosters
aangebracht, wel erboven. Alle te openen
ramen in de bad- en slaapkamers zitten achter
de looproosters, met het oog op inbraakwering
en spuiventilatie in de slaap- en badkamers.
Folie en afwatergootjes
Om de voorkomen dat de ramen achter de
roosters door roestwater worden aangetast,
is een speciaal folie op het glas aangebracht.
De roosters boven al het zichtbare glas
zijn voorzien van zorgvuldig gedetailleerde
afwatergootjes. Op die manier zal aflopend
roest(hemel)water het glas niet aantasten.
‘Voor de fabrikant was dit een onalledaagse
opdracht en voor mij was het samenwerken met
een ongebruikelijke partner. En dat is precies
wat mijn vak zo interessant maakt. Als architect
doe je aan toegepaste kunst en ben je steeds
op zoek naar vernieuwing. Die kan je vinden in
oneigenlijke bouwmaterialen zoals looproosters
van cortenstaal. Als je dan een ongebruikelijke
partner vindt als PcP en je verstaat elkaar goed,
dan kan er iets bijzonders ontstaan. JK House
lijkt in niks op de omringende huizen, maar
past door zijn vorm en kleurgebruik toch in die
omgeving. Om een dergelijke opdracht tot een
goed einde te brengen, heb je bovendien een
opdrachtgever nodig die in je gelooft. Dat was
op alle vlakken het geval.’
11 ArchitectuurNLTekst Peter de Winter Fotografie Miriam van der Hoek
Maatwerkgevel
10-11-12_jkhouse.indd 11 06-06-19 10:11
