ArchitectuurNL 04 2019 – pag. 24

ArchitectuurNL 04 2019 – pag. 24

Door: | 29-04-2021

3

‘Bicytecture’ heet het bij studioSK, de ontwerpstudio van ingenieursbureau Movares. Paul van
der Ree: ‘Sommige mensen denken nog steeds aan romneyloodsen en schimmelige kelders als
het over fietsparkeren gaat, maar dit is echt architectuur.’ Geparkeerde fietsen nemen enorm
veel ruimte in en kunnen, als er niets is geregeld, een bedreiging zijn voor de ruimtelijke kwaliteit
en beleving van de openbare ruimte, zeggen Van der Ree en Simone Jorink, de bicytecture-
professionals van Movares. ‘Zo’n stalling kan en moet een mooi en prettig ontwerp zijn: voor
duizenden mensen is het de ontvangstlobby van een station.’

Verschillende typologieën
Fietsenstallingen zijn inmiddels een serieus onderdeel van de orderportefeuille van studioSK.
Bekende voorbeelden van hun werk op dit gebied: de stalling aan het Mahlerplein in Amsterdam-
Zuid, het fietstransferium onder station Houten en de fietsflat bij station Hengelo. StudioSK werkt
met acht door henzelf ontwikkelde typologieën, variërend van een paviljoen in het groen – de
fietsvilla – tot een stalling in bestaand vastgoed – het fietshotel – en bij studioSK spreken ze zelfs
over het fietspaleis: ‘Een zelfstandig bouwvolume in een stedelijke context’. Van der Ree: ‘De
publiekskwaliteit van fietsenstallingen moet omhoog, en dat zie je ook overal gebeuren, zeker rond
de stations. Voor treinreizigers is een fietsenstalling een voorportaal; daar brengen ze regelmatig
meer tijd door dan op het station. Die ruimte moet dus veel kwaliteit hebben en natuurlijk sociaal
veilig en publieksvriendelijk zijn.’

Mahlerplein: Top of the bill
Het summum van bicytecture is op dit moment de door studioSK in samenwerking met aannemer
BAM ontworpen fietsenstalling onder het Mahlerplein op de Zuidas, vinden Jorink en Van der
Ree. ‘Top of the bill. Die locatie vraagt natuurlijk ook om veel ambitie en straalt die ook uit.’
Ondergronds is er een lichte, ruimtelijke stalling ontstaan waar de fietser zich goed kan oriënteren
en de beheerder goed overzicht heeft. ‘Veel stallingen hebben alleen maar hoge etagerekken:
zo kun je de meeste fietsen kwijt. Bij het Mahlerplein hebben we niet alleen maar etagerekken
toegepast, maar een ontvangstplein gemaakt met uitsluitend lage plekken: zo wordt het opener
en heb je meer overzicht. Een kostbare ingreep maar die betaalt zich terug in ruimtelijke kwaliteit.’
De wayfinding in deze stalling op de Zuidas is ook innovatief en slim. ‘Veel stallingen hebben
een overdaad aan bordjes en informatie. Maar je hoeft als fietser niet te weten dat er 28 plekken
zijn, je wilt weten dat er plek is voor jóuw fiets. Dus alleen een groen lichtje volstaat eigenlijk al.’
Door grote verlichte glaspanelen, lichte vloeren en opvallende ledverlichting in de ‘ontvangsthal’
verdwijnt het idee van onder de grond zijn. Bovengronds is een parkje aangelegd op de
fietsenstalling. ‘De publieke ruimte is er door de komst van de stalling sterk op vooruit gegaan.’
StudioSK ontwerpt de laatste jaren veel stallingen bij stations. Terwijl het stationsgebouw
zélf eigenlijk steeds minder ruimte nodig heeft door de komst van de OV-chipkaart en de
digitalisering van het reizen, is voor het fietsparkeren juist steeds meer ruimte nodig. Kostbare
ondergrondse stallingen zijn uiteraard voorbehouden aan de drukste stations, dus bevinden veel

1. Voorbeelden van de typologieën die
studioSK gebruikt bij het ontwerpen van
fietsenstallingen. De meeste stallingen worden
nog steeds bovengronds gerealiseerd. Kostbare
ondergrondse stallingen zijn voorbehouden
aan de drukste stations. 2. Ondergrondse
fietsenstalling Mahlerplein, bij station Amsterdam
Zuid. Een tapis roulant met aangelichte glazen
panelen verbindt boven- en onderwereld.
Bovenop de stalling is publieke ruimte met
veel kwaliteit ontstaan, een park. Ontwerp
van studioSK • Foto Matthijs Borghgraef. 3.
De stalling onder het Mahlerplein sluit qua
afwerkingsniveau en uitstraling naadloos aan
bij de sfeer van Amsterdam Zuid • Foto Petra
Appelhof.

24

2

22-23-24-25-26-27_fietsenstallingen.indd 24 09-08-19 12:23

Gerelateerd