Lisser Art Museum
KVDK Architecten ontwierp op Landgoed Keukenhof een museumgebouw voor de
collectie van de VandenBroek Foundation. Rekening houdend met de natuur- en
cultuurhistorische plek en de specifieke wensen van een supermarkteigenaar als
opdrachtgever, ontstond een ingetogen, transparant en flexibel instapmuseum waar kunst
kijken en natuur beleven centraal staan: het Lisser Art Museum, dat eind 2018 opent.
Op Landgoed Keukenhof in Lisse, waar de
wereldberoemde bollentuin deel van is,
bevindt zich een historierijke buitenplaats uit
1638 met een parkachtige tuin. Tussen de
bomen van het park staat sinds begin dit jaar
het Lisser Art Museum (LAM). Het museum
is het onderkomen van de VandenBroek
Foundation, een kunstcollectie met als thema
voedsel en consumptie, opgericht door Jan
van den Broek (bekend van onder andere de
Dirk-supermarkten). Arie Korbee van KDVK
Architecten uit Noordwijk, maakte het ontwerp:
‘De opdrachtgever wilde geen blackbox, maar
een laagdrempelig en transparant museum
voor iedereen, dat uitnodigt tot kunst kijken
en de natuurlijke omgeving beleven.’ Om de
groeiende collectie te kunnen wisselen en
ook bruikleen mogelijk te maken, moest het
museum bovendien flexibel zijn met een hoog
technisch niveau.
Glas en baksteen
Het LAM is gesitueerd op een kunstmatige
dijk in een zichtas van het park en bestaat
uit twee volumes met vier lagen. ‘De dijk
was een verrommelde plek met toeristische
winkeltjes. Met de komst van het museum zijn
de winkeltjes verdwenen en konden we het
dijklichaam weer in zijn oude vorm herstellen.
Daarnaast vroeg de monumentale status van
de tuin om een gebouw dat geen aandacht
vraagt en niet refereert aan de buitenplaats.
Een modernistisch, hoog en smal gebouw
met een ingetogen, natuurlijke materialisering
en veel glas paste daar het beste bij,’ aldus
Korbee. Een hoge entreehal is gedeeltelijk in
de dijk geschoven. Glazen wanden zonder
kozijnen en tussenregels zorgen voor
volledige transparantie. In dit basement rijzen
vier betonnen kolommen omhoog die een
bakstenen volume met tentoonstellingszalen
dragen. De kolommen zijn met boomschors
bekleed, refererend aan de bomen in de
omgeving.
Een tweede bakstenen volume met
tentoonstellingsruimte, kantoorgedeelte en
depot, staat op de dijk en heeft een schuin
aangesneden achtergevel. Als baksteen koos
Korbee een handgevormde, langformaat
Petersen-steen. De kleurschakeringen van de
steen zijn afgestemd op het gebladerte en de
schors van de omringende bomen. Op het
plafond in de entreehal is baksteen geprint.
Guggenheim-principe
Een loper van terracottakleurige bakstenen in
tegelverband die van buiten af doorloopt in de
glazen entreehal, leidt de bezoeker de dijk in.
Een deel van de loper loopt langs de entreehal
door de dijk langs verlichte kunstetalages.
Korbee: ‘Als het museum gesloten is, kunnen
wandelaars zo toch naar binnen kijken en
een deel van de collectie zien. Iets wat de
opdrachtgever als winkeleigenaar graag
wilde.’ In de entreehal versterken wanden van
bruingrijs hardsteen het dijkgevoel. Een brede
trap voert naar het daglicht achterin. Hier gaat
een kooiloze glazen lift naar de bovenste
verdieping, het startpunt van de museumroute.
Volgens het Guggenheim-principe passeert
de bezoeker al dalend over brede trappen alle
museumzalen. Korbee: ‘Het is een eenduidige
4
1. De entreehal van het LAM is volledig
transparant. Hieruit rijzen vier met boomschors
beklede kolommen omhoog, die het volume
erboven dragen • Foto Sjaak Henselmans.
2. Een tweede bakstenen volume met
tentoonstellingsruimte, kantoorgedeelte en
depot, staat op de dijk en heeft een schuin
aangesneden achtergevel • Foto Ronald
Tilleman. 3. Het museumgebouw is gesitueerd op
een kunstmatige dijk in een zichtas van het park.
Afmetingen en materialisering zijn afgestemd op
de omringende bomen • Foto Sjaak Henselmans.
4. Langsdoorsnede met routing.
21 ArchitectuurNLTekst Emy Vesseur
MUSEUM
20-21-22_lisserartmuseum.indd 21 12-10-18 09:07
