HET MOET
EN KAN
RADICAAL
ANDERS
IN DE BOUW-
SECTOR
Peter de Winter
Hoofdredacteur ArchitectuurNL
Reageren? Mail naar [email protected]
Nieuwe wegen
Toen ik vanochtend de drukproeven van dit nummer doornam, bleef m’n oog haken bij een zin uit
het artikel over landschapsarchitect Thijs de Zeeuw. Deze ontwerper van dierenverblijven schreef
onlangs in op een tender voor natuur-inclusief bouwen, waarbij de stadsnatuur een gelijkwaardige
rol speelt in de ontwikkeling en uitvoering van een nieuwbouwplan. Toepassing van ogenschijnlijke
kleinigheden als vogelhuizen en vleermuiskasten zijn hierbij vanzelfsprekend. Mijn oog bleef bij
deze zin haken, omdat het klimaat de laatste tijd weer volop in de belangstelling staat. Als we
de CO2-uitstoot niet aanpakken, dan zal de temperatuur op aarde de komende decennia met
meer dan 1,5 graden Celsius stijgen met rampzalige gevolgen voor zeespiegel en klimaat. Geen
fijne gedachte voor een vader van twee zoons van 16 en 18. Doen we niks, dan gaan zij en hun
generatiegenoten de nare gevolgen van ons doen, maar vooral ons laten letterlijk aan den lijve
ondervinden.
Een mogelijke oplossing om het tij te keren, is exponentiële verhoging van de toepassing van de
hoeveelheid hernieuwbare energie en grondstoen. Als grootverbruiker van primaire grondstoen
is er voor de bouwsector een hoofdrol weggelegd op het wereldtoneel. Door radicaal een
andere koers te gaan varen, kan de sector een substantiële bijdrage leveren zo niet het verschil
maken. Aan de zogenoemde Klimaattafel Gebouwde Omgeving wordt fel gediscussieerd over te
nemen maatregelen. Vrijwel iedereen lijkt het erover eens dat het twee voor, of misschien al tien
over twaalf is. Waar ik evenwel bang voor ben, is dat het blijft steken bij goede intenties. Er zal
niks veranderen zolang een begrip als aantoonbare duurzaamheid niet hét criterium is waarop
een bouwopdracht gegund wordt. En precies daar komen architecten in beeld. Zij vertalen het
programma van eisen in toe te passen bouwmaterialen en kunnen het ontwerp wel of niet op een
circulaire leest schoeien. In dat licht bezien, is het te gek voor woorden dat er nog steeds voor het
milieu aantoonbaar slechte bouwmaterialen in bestekken terechtkomen. Dat moet en kan radicaal
anders. En daar heb je creatieve denkers als Thijs de Zeeuw, maar ook architecten als Jurgen van
der Ploeg, Oana Rades, Joost Kühne en Daan Bakker voor nodig.
Laatstgenoemden buigen zich met succes over tiny houses en microwoningen. Relatief kostbaar,
maar de huisjes zijn wel zelfvoorzienend en dus hebben de bewoners geen energie- en
waterrekening. Bovendien is dit woningtype een eigentijds antwoord op de huidige woonvraag
naar minder, maar kwalitatief wel hoogstaande vierkante meters. Het is in elk geval een dappere
poging de routine in de massawoningbouw te doorbreken en dat blijkt nog knap lastig. Onder de
kop ‘Heilige huisjes’ kunt u er verderop in dit blad meer over lezen. Waar het om gaat, is nieuwe
wegen vinden en bewandelen. Alleen dan maken we een wereld waarin het voor mijn zoons straks
ook nog goed toeven is. En dat slaapt een stuk beter.
3 ArchitectuurNL
EDITORIAL
03_editorial.indd 3 16-10-18 08:21
