dit geval de universiteit, een indrukwekkende
stapel documenten overleggen, waaronder
referenties, jaarcijfers en verzekeringspapieren.
‘Vooral dat laatste is héél belangrijk in Amerika.
Je moet claimable zijn. Naar artistieke
kwalificaties als onderscheidingen of reviews
wordt in eerste instantie niet eens gevraagd.’
University of California
Het Shrem-museum staat op de campus
van de University of California in Davis,
gespecialiseerd in onderwijs op het gebied
van landbouw en life sciences. ‘Een soort
universiteit van Wageningen, zeg maar. Het
omliggende landschap is ook een bijna
Hollandse lappendeken van verschillende
landbouwgronden. We verwijzen daarnaar door
de overkapping op te bouwen uit verschillende
velden met elk een eigen structuur. Ook is
er vanuit het hele complex riant uitzicht op
deze natuur.’ Bovendien is dit een openbare
universiteit met een democratisch bestuur
en actieve studenteninspraak; de Occupy-
beweging begon hier. Daarom koos Idenburg
voor laagbouw die letterlijk laagdrempelig
en toegankelijk is. ‘Binnen en buiten vloeien
in elkaar over. Met het zonnige klimaat kan
dat ook.’ Het gebouw oogt transparant en
open door de overkapping, die tegelijkertijd
bescherming en beschutting biedt. Aan de
straat heeft de overkapping en scherpe punt
naar buiten, als een soort teaser. Bijkomend
voordeel van laagbouw is dat er geen
hoge kosten zijn voor kunstliften en ruimte
verslindende brandtrappen. Ook de gebouwen
zelf zijn neutraal gehouden. ‘Het is nog niet
duidelijk wat er te zien zal zijn. Zo gaat dat in
Amerika, een universiteit besluit dat er cultureel
centrum moet komen, daarna wordt pas
gekeken wat er in dat museum komt. Daarom
is de inrichting is flexibel met witte muren en
verrijdbare wanden. Uiteindelijk is een museum
niets meer dan een infrastructuur voor kunst.’
Witte doos met een strik
SO-IL telt inmiddels 25 werknemers. ‘Die
moeten allemaal werk hebben dus we nemen
ook kleinere projecten aan. Bovendien hebben
we ook geen zin om alleen maar voor een
rijke elite van one percenters te werken.’ Een
recent project is een ontwerp voor sociale
woningbouw in Mexico-Stad. ‘Het gebouw
mag niets kosten en om het onderhoud te
minimaliseren mogen we alleen beton en
glas gebruiken. Werken met zulke grote
beperkingen vinden we leuk.’ Maar een scherp
profiel is onmisbaar, weet ook Idenburg. Zo
bouwt zijn bureau hoofdzakelijk gebouwen
met een culturele bestemming in de VS en
ook Azië. ‘Aan dat profiel hebben we ook
consequent gewerkt.’ Het enige ontwerp in
Nederland is vooralsnog de inrichting van de
expositie Bad Thoughts van de privécollectie
van het echtpaar Martijn en Jeannette Sanders
in het Stedelijk Museum in Amsterdam. ‘We
zaten ze lange tijd met Joop van Caldenborgh
om de tafel voor het ontwerp van diens
Museum Voorlinden in Wassenaar. We willen
graag in Nederland bouwen.’ Momenteel neemt
SO-IL deel aan een besloten prijsvraag voor
de uitbreiding van de Neue Nationalgalerie in
Berlijn. Naast dit glazen gebouw van Mies van
der Rohe komt een nieuwbouwvleugel. ‘We
zitten in de competitie met OMA, Herzog & De
Meuron en een twintigtal andere topbureaus.’
Voor een nieuw stadsmuseum in Shanghai
gaat SO-IL de strijd aan met vijf bureaus,
waaronder architectenbureau Cruz y Ortiz van
het Rijksmuseum. Toch relativeert Idenburg zijn
werk met een bijna Hollandse nuchterheid. ‘Een
museum heeft ruimte nodig om kunst te laten
glorïeren. De opdrachtgever wil dat het gebouw
opvalt. Wat je maakt is eigenlijk dus een grote
witte doos met een strik eromheen.’
Projectgegevens
Opdrachtgever: University of California. Locatie:
Davis, VS. Programma: Jan Shrem & Marian
Manetti-Shrem Museum of Art. Architect: SO-IL.
Prijsvraag: 2013. Oplevering: November 2016.
Bouwkosten: $ 25.000.000. Vloeroppervlakte:
2.700 m2.
2. Pole Dance 2010, een installatie voor de
binnenplaats van kunstencentrum MoMA/PS1
in New York. Door palen te bewegen, komt
ook de flexibele overkapping in beweging. 3.
Kukje Gallery in Seoul, een betonnen gebouw
overspannen met een constructie van geschakelde
ringen, een soort maliënkolder.
2 3
8ArchitectuurNL Tekst Jeroen Junte Fotografie Iwan Baan
06-07-08-09_so-il.indd 8 29-11-16 14:19
