ArchitectuurNL 06 2017 - pag. 17

Het moet ‘de huiskamer van de Zuidas’ worden en heet nu al dé nieuwe hotspot van Amsterdam.
Buurtbewoners noemen het ‘het spijkerbroekenpaviljoen’, naar de akoestische panelen – gemaakt
van oude jeans – die in het interieur zijn toegepast. Het is een sprekend voorbeeld van de
kringloopgedachte, die leidend is geweest bij het ontwerp van het paviljoen dat de Architekten Cie.
bij het hoofdkantoor van ABN AMRO bouwde – vandaar de naam Circl.
Als je station Amsterdam Zuid uitloopt, zie je het gebouw meteen staan: een rechthoekig, glazen
paviljoen, ontworpen in klassiek-modernistische stijl, waaraan de architecten een hedendaags-
duurzame draai hebben gegeven. Zo zijn de luifelranden bekleed met zwarte zonnepanelen, en
is de achtergevel volgens de laatste mode met planten begroeid, aansluitend op het groene plein
dat de architecten voor het kantoor hebben aangelegd. Op het dak is een tuin gemaakt en een
rooftopbar, op de begane grond zit restaurant Circl, en in het souterrain is een vergadercentrum en
tentoonstellingsruimte voor de kunstcollectie van de bank.

Circl volgeboekt
Sinds de opening in september loopt het storm. ‘Ik geef non-stop rondleidingen’, vertelt
projectarchitect Hans Hammink. ‘Aan collega-architecten, opdrachtgevers, studenten,

schoolklassen. Het restaurant begint ook te
draaien; vorige week was er nog een galadiner.
De zalen in het souterrain zijn al maanden
volgeboekt.’
Wie had dit succes kunnen voorzien? Toen
de Architekten Cie – eerder als co-architect
betrokken bij het ontwerp voor het ABN-AMRO
hoofdkantoor – in 2015 gevraagd werd om
na te denken over extra vergaderruimte, een
horecavoorziening en een expositieruimte,
vroeg de bank nog om een traditionele
uitbouw. ‘Het moest een chique gebouw
worden’, vertelt Hammink. ‘Vervolgens kwam de
vraag: kan het duurzamer? Gaandeweg werden
de eisen steeds hoger, wat botste met het
chique ontwerp. Toen hebben we het project
tijdelijk stop gezet en herzien. We hadden net
een nieuwe medewerker op het gebied van
duurzaamheid, die het plan heeft herschreven.
Hij zei: je moet circulair gaan.’

Circulair is het nieuwe duurzaam
Circl staat niet op zichzelf. Afgelopen najaar
werden verschillende circulaire paviljoens
opgeleverd. Naast station Amsterdam Sloterdijk
realiseerde architect Wouter Valkenier Tuin van
BRET, de eerste stadswijngaard van Amsterdam
en het ‘eerste circulaire bedrijventerrein van
Nederland’. Tussen de wijnranken bouwde hij
met oude zeecontainers uit de nabijgelegen
haven een paviljoen, waarin hij zijn studio heeft
gevestigd.
Ter gelegenheid van de Dutch Design Week
in Eindhoven ontwierpen Overtreders W en
Bureau SLA het zogenoemde People’s Pavilion,

gemaakt van geleende materialen, die na afloop van het evenement – ongeschonden – zijn
teruggegeven aan de eigenaren. En bij station Utrecht is naast Rijkskantoor De Knoop begonnen
met de bouw van het circulaire horecapaviljoen ‘The Green House’, een ontwerp van Cepezed.
Hoe valt deze trend te verklaren? Voor ABN AMRO waren er meerdere reden om het plan voor
het paviljoen om te gooien. Circulariteit is het nieuwe duurzaam; met dit paviljoen laat de bank niet

1. De kringloopgedachte is leidend geweest
bij het ontwerp van Architekten Cie. voor
het paviljoen Circl. Zo zijn de akoestische
plafondpanelen gemaakt van oude
spijkerbroeken. 2. Het paviljoen staat naast het
hoofdkantoor van ABN AMRO aan de Zuidas
in Amsterdam. De luifelranden zijn bekleed
met zonnepanelen. 3. Het gebied tussen het
ABN AMRO kantoor en paviljoen Circl kreeg
een groene inrichting. 4. Op de begane grond
van het paviljoen is een expositieruimte en een
restaurant.