Paspoort
elimineert
afval
Een eerste stap op weg naar circulair ontwerpen en
het ‘weten’ van toenemende materiaalschaarste is de
oprichting van Circular.Cloud, een onafhankelijk platform
met als doel de hoeveelheid afval te elimineren door
bouwmaterialen een identiteit te geven in een register
voor materialen. Circular.Cloud is een initiatief van CAD &
Company en de Architekten Cie en wil gebouwinformatie
op element- en componentniveau via een zogenoemd
gebouwpaspoort toegankelijk maken.
Eerste vraag van het gesprek is of er überhaupt
grondstofschaarste is in de bouwsector. Hans
Hammink van de Architekten Cie uit Amsterdam
meent van wel. Als voorbeeld noemt hij koper,
zink, aluminium, mangaan en vanadium die
in de nabije toekomst steeds schaarser gaan
worden. ‘En dan kan je je schouders ophalen
over mangaan en vanadium, maar het zijn wel
essentiële bestanddelen van een staallegering.
Tot het moment waarop er een gelijkwaardige
vervanger is voor deze materialen kan het bij
toenemende schaarste een probleem worden.
Rivierklei waarvan bakstenen gemaakt worden,
is daarentegen een biobased grondstof die
vooralsnog onbeperkt voorhanden is, maar
de baksteenproductie zelf kost een enorme
hoeveelheid fossiele brandstof en die wordt
steeds schaarser en dus duurder.’
Grondstofverbruik
Het gaat volgens Hammink niet uitsluitend om
materiaalschaarste maar ook om de bouwsector
als een van de grootste grondstofverbruikers.
‘Dus los van de vraag of de grondstoffen van
bijvoorbeeld cement opraken, staat vast dat de
hoeveelheid energie die nodig is om cement
te produceren enorm is. We zullen dus moeten
innoveren op dit gebied en grondig nadenken
over toepassing van materialen als cement en
de hoeveelheid grondstoffen en energie die we
verbruiken als bouwsector.’
Los van de hoeveelheid grondstoffen die
de bouw gebruikt, komen daarbij nog alle
transportbewegingen en de hoeveelheid
energie en afval die de productie van
bouwmaterialen kost. De bouwsector zal
dus grote stappen moeten zetten als het om
circulair denken en doen gaat. En ingewikkeld
is dat volgens Hammink in wezen niet.
Gezond verstand
‘Met een dosis gezond verstand kom je al een
heel eind. De bouw is een lineair proces en wat
we moeten gaan doen, is de materiaalcirkels
sluiten. Dat kan door een gebouw zodanig te
ontwerpen dat je alle materialen ervan kunt
hergebruiken. Als dat niet gaat, ontwerp dan zo
dat een gebouw op onderdelen herbruikbaar is.
Als dat niet gaat, bekijk je of kleine onderdelen
als de rubbers, het glas of de profielen van
kozijnen herbruikbaar zijn. Pas als je dat gehad
hebt, ga je bouwmaterialen recyclen. Deze
laatste variant komt neer op materiaal ‘kapot’
maken tot bijvoorbeeld granulaat om er iets
nieuws van te maken en dat staat op de laagste
sport van circulair handelen.’
6
06-07_circularcloud.indd 6 28-11-17 15:53
