Duurzame wijk van de dansende koppels

Met de ‘wijk van de dansende koppels’ winnen KCAP (stedenbouw en architectuur), Studio Vulkan (landschap) en Raumanzug (duurzaamheid) de wedstrijd voor een nieuwe woonwijk met 279 appartementen in de buurt van Zürich.

Wangen-Brüttisellen is een snelgroeiende gemeente die van plan is te verdichten. Een van de percelen die bestemd is voor herontwikkeling betreft het Erni-Areal. Dit voormalige industrieterrein in de buurt van het station moet een verdichte en leefbare wijk worden in een contrasterende, bijna kakofonische context.

Wedstrijd

Namens Erni Liegenschaften nodigde Mobimo Management vijf teams uit om het voormalige Erni-terrein in Wangen-Brüttisellen te herontwikkelen. Het plan is om dit gedeeltelijk bebouwde terrein te transformeren in een wijk met hoge dichtheid voor woningen, kantoren, winkels en horeca. Kleinschalige woningen, compacte torenflats en verschillende industrieën – zoals een hoogbouwmagazijn voor Coca-Cola – omringen het perceel. Momenteel breiden zij hun activiteiten uit, waardoor de schaalverschillen nog groter worden. Bovendien is geluidsoverlast van grote invloed op de locatie, aangezien het Erni-Areal vlakbij een afrit van de snelweg ligt langs een drukke verkeersader en direct onder de aanvliegroute van de luchthaven van Zürich. Voor deze uitdagende locatie was een nauwkeurige ontwerpoplossing nodig.

Ontwerp

KCAP stelde een concept voor dat reageert op de veelzijdige context met een zeer duidelijke eigen houding. Het gaat zelfverzekerd de confrontatie aan met nabijgelegen grootschalige projecten zoals de Brüttiseller Tor, het hoogbouwmagazijn van Coca Cola of het Ringstrassenquartier. In plaats van grote gebaren en hoogtepunten biedt de wijk een contrast met compacte laagbouw. De hoge dichtheid maakt een eigen wereld binnenin mogelijk en creëert zo verschillende gezellige, kleinschalige niches. De in elkaar grijpende openbare ruimten zorgt voor een leefbare, beschutte omgeving.

Door de gebouwen verspringend te plaatsen, fungeren ze als een geluidswal die recht doet aan de complexe geluidssituatie terwijl het open karakter behouden blijft. Woningen zijn vooral te vinden in de meer besloten blokken, terwijl de drukke doorgaande weg en snelwegafrit worden begrensd door blokken met flexibele kantoorruimtes en penthouse-appartementen. Tegelijkertijd blijft Erni-Areal ingebed in de context door een verscheidenheid aan fysieke en visuele verbindingen. Veel kleine openingen en ingangen langs de harde rand zorgen voor een hoge mate van doorlaatbaarheid.

Woningen

De nieuwe wijk kenmerkt zich door vier verschillende typologieën: het atriumhuis, het lineaire huis, het punthuis en het tweelinghuis. Elke typologie is twee keer toegepast, waardoor koppels ontstaan die – door hun opstelling en oriëntatie binnen het plan – met elkaar lijken te ‘dansen’. Het beperkte aantal gebouw- en woningtypologieën zorgt voor samenhang en optimalisatie, zo ontstaat er een zorgvuldige balans tussen herhaling en variëteit. Door de vier ‘danskoppels’ zorgvuldig te positioneren, heeft KCAP een duidelijk herkenbare serie van openbare ruimtes in het interieur van de wijk gecreëerd.

Duurzaamheid

Het thema duurzaamheid is onder meer terug te vinden in de bouwblokken – kelders, begane grond en bouwkernen – die deels van gerecycled beton en deels van geprefabriceerd hout worden gebouwd. Daarnaast is een hergebruik van betonplaten van de bestaande industriële gebouwen gepland. Tot slot krijgt het Erni-Areal zonnepanelen, groene daken, warmtepompen en een maximum aan natuurlijke ventilatie. Het project is zowel compact als ecologisch en voldoet voor bijna 100% aan de SNBS (Standard Nachhaltiges Bauen Schweiz) eisen.