Actieprogramma Ruimtelijk Ontwerp 2025

In het kader van het Actieprogramma Ruimtelijk Ontwerp (ARO) heeft CoLA (Stichting Coördinatie Lokale Architectuurinitiatieven) in 2025 de opdracht gekregen om een maatschappelijke dialoog te organiseren rond bestaand ontwerpend onderzoek in opdracht van het Rijk. Door het hele land brengen lokale en regionale architectuurinitiatieven ontwerp, beleid en samenleving met elkaar in gesprek.

Binnen het ARO zijn vijf landsdelen onderscheiden – Noord, Oost, Zuid, Zuidwest en Noordwest – elk met een eigen actuele thematiek.

Noord (Drenthe, Friesland, Groningen) – gecoördineerd door Platform Gras
Oost (Gelderland, Overijssel) – thema ‘Groene metropool’, gecoördineerd door Casa Arnhem en Architectuurcentrum Nijmegen (ACN)
Zuid (Brabant, Limburg) – thema ‘Regeneratieve gebiedsontwikkeling’, gecoördineerd door Bureau Europa (Maastricht)
Zuidwest (Zeeland, Zuid-Holland) – thema ‘Delta, water, eigenaarschap’, gecoördineerd door CBK Zeeland (Middelburg) en AIR – Architectuur Instituut Rotterdam
Noordwest (Flevoland, Noord-Holland, Utrecht) – thema ‘Geopolitiek en andere ruimtelijke opgaven’, gecoördineerd door ABC Architectuurcentrum Haarlem en Arcam (Amsterdam)

In totaal worden in 2025 twintig lokale bijeenkomsten georganiseerd door negen coördinerende architectuurinitiatieven in samenwerking met ruim dertig collega-initiatieven.

Regio Zuid: Regeneratieve gebiedsontwikkeling

Voor landsdeel Zuid ontwikkelt Bureau Europa samen met onder meer TOPOS, SCHUNCK, APVEO (Architectuurpodium Venlo en Omstreken) en het Bosch Architectuur Initiatief een programma rond het thema ‘Regeneratieve gebiedsontwikkeling’. In deze reeks ontmoetingen staat de vraag centraal hoe ontwerp kan bijdragen aan veerkrachtige, duurzame en inclusieve leefomgevingen in Zuid-Nederland.

Bundelen, duiden, delen & doen

Het project van CoLA sluit aan bij Actielijn 4 van het Actieprogramma Ruimtelijk Ontwerp: ‘bundelen, duiden, delen & doen’. Deze actielijn richt zich op het verzamelen, interpreteren en toepassen van kennis uit ontwerpend onderzoek binnen het ruimtelijk domein.

Jolijn Valk en Els Vervloesem zijn benoemd als curatoren Bundelen & Duiden, met als opdracht het bestaande ontwerpend onderzoek te analyseren. Arcam en AIR zijn curatoren Delen & Doen, gericht op het ontwikkelen van methoden om de resultaten van ontwerpend onderzoek effectief te benutten in beleid en praktijk.

Door samenwerking tussen ontwerpers, overheden, maatschappelijke organisaties en burgers ontstaat een interactief proces waarin kennis, beleid en uitvoering samenkomen. Zo vormt ontwerpend onderzoek de aanleiding en inspiratiebron voor een breed gesprek over lokale en regionale ruimtelijke opgaven, waarin systeemwereld en leefwereld elkaar ontmoeten.