Masterplan voor voormalig defensieterrein Utrecht

Het college van B&W van de gemeente Utrecht heeft het stedenbouwkundig masterplan voor het voormalige Defensieterrein vastgesteld. SVP Architectuur en Stedenbouw heeft in samenwerking met OKRA en ARUP in opdracht van BPD Ontwikkeling het ontwerp voor deze nieuwe gezonde en autoluwe stadswijk in de Merwedekanaalzone gemaakt. De komende jaren komen in het gebied 600 stadswoningen, een ‘skywalk’ en een aantrekkelijk stadspark. De wijk is ontworpen volgens de principes van de gezonde stad. Dat betekent verbonden, gelaagd, weerbaar, speels en inclusief.

Stedelijk wonen op voormalig defensieterrein

De nieuwe wijk heeft een unieke ligging op steenworp afstand van het station, met veel ruimte voor groen en aantrekkelijke ontmoetingsplekken en iconische gebouwen waaronder het complex Jongerius aan het Merwedekanaal. Het wordt een autoluwe, klimaatadaptieve en samenhangende wijk met gemak van alle stedelijke voorzieningen op steenworp afstand.

Twee torens met skywalk

Twee nieuwe torens vormen de entree van de wijk. De torens zijn de ultieme vertaling van gezond stedelijk leven in de stad, zowel qua programmering als qua uitstraling. Een route die beide torens met elkaar verbindt, de zogenaamde ‘skywalk’, biedt de ervaring om de stad op hoogte te beleven.

Autovrije straten

Het beeld van een groene woonwijk is in alle facetten zichtbaar. Een royaal park aan het Merwedekanaal loopt door in de autovrije straten aan de oostkant van de wijk. De groene straten en binnenhoven zijn ontmoetingsruimte voor buurtbewoners en bezoekers. De bouwblokken in het stedenbouwkundige plan hebben een eigen binnenwereld die zorgvuldig is vormgegeven met kleine hoogteverschillen, brede maar ook smalle doorgangen en een mix van private en collectieve tuinen. Op een aantal plekken in het groen is ruimte om actief bezig te zijn met stadslandbouw.

Ruimte voor groei

De verwachting is dat de gezonde verstedelijking bewonersgroepen aantrekt, die nu vaak nog de stad verlaten. Daarom is onderzocht wat voor woningtypen bij die nieuwe stedelingen passen. De waarden van stedelijk wonen zijn opnieuw gedefinieerd: een uitstekende buitenruimte, flexibel indeelbare ruimtes en extra ruimtelijkheid in de woning zijn belangrijker dan een eigen tuin of heel veel vierkante meters. Deze ‘ruimte’ is ook terug te vinden in de rest van de wijk. Aan het water is ruimte gemaakt een stadspark waarin de aanwezige iconische gebouwen een markante plek krijgen. Vanuit alle woningen is zicht op groen, een unieke kwaliteit in de stad.

Duurzaam en klimaatbestendig

In het ontwerp is integraal nagedacht over groen, duurzaamheid, mobiliteit, energie, klimaat en circulariteit.De wijk is energetisch duurzaam en er worden zonnepanelen toegepast. Arup heeft advies gegeven bij de realisatie van comfortabele binnen- en buitenruimten. Zonlicht wordt optimaal benut in de wijk, 90% van de woningen krijgt minimaal 2 uur zon per dag, zelfs op de donkerste winterdag. Dit maakt de wijk energie neutraal en toekomst bestendig. De openbare ruimte wordt klimaatadaptief ingericht, de gebouwen zijn flexibel en toekomst bestendig.

Openbare ruimte

Sport, spel, bewegen en ontmoeten wordt op alle fronten gestimuleerd. In samenwerking met Arup is specifiek aandacht besteed aan het aantrekkelijk maken van de openbare ruimte voor kinderen om buiten te spelen, de mogelijkheid om zelfstandig de buurt te verkennen en in contact te komen met de natuur te stimuleren. Dit zijn sterke indicatoren voor de gezondheid van een stad. Het doel is om een gezonde en inclusieve leefomgeving te creëren die straten, pleinen en voorzieningen voor alle leeftijden en achtergronden mogelijk maakt. Deze conclusies en adviezen zijn door Arup beschreven in hun onderzoeksrapport: “Cities Alive: Designing for Urban Childhoods”.

Selectie architecten

Een team van architecten is geselecteerd die de komende maanden de bouwblokken verder uitwerken. ANA, CROSS architects, EFFEKT en MLA+ ontwerpen ieder een deel van het plan. SVP zal als architect de nieuwe kas in het park ontwerpen waarbij de spanten van de oude bedrijfshallen van defensie hergebruikt worden en zal de eervolle rol van supervisor vervullen.

Projectgegevens
Ontwerp SVP Architectuur en Stedenbouw, OKRA en ARUP
Opdrachtgever BPD Ontwikkeling
Start ontwerp 2017
Start bouw 2019
Beeld SVP Architectuur en Stedenbouw