Woningen Set opgebouwd uit modulaire units

In opdracht van woningcorporatie De Alliantie zijn in IJburg 141 woningen gerealiseerd voor starters van 18 tot en met 27 jaar, waarvan de helft statushouder is. Het project Set is opgebouwd uit modulaire units naar een ontwerp van SVP architectuur en stedenbouw uit Amersfoort. Ondanks de modulaire bouw heeft het gebouw een volwassen, architectonische uitstraling, waarbij rekening is gehouden met de bestaande, gebouwde omgeving en haar omwonenden.

Starterswoningen met modulaire units

Woningcorporatie De Alliantie stond begin 2017 voor de taak geselecteerde statushouders acuut te huisvesten in Amsterdam. Omdat starters het ook moeilijk hebben op de Amsterdamse woningmarkt, besloot de woningcorporatie tot een drietal nieuwbouwprojecten met modulaire units die beide groepen snel een betaalbare woning bieden. De nog braakliggende kavel aan de Erich Salomonstraat in IJburg bleek een geschikte locatie voor Set, een van de drie projecten. ‘Het geplande gebouw voldeed niet helemaal aan het bestemmingsplan, maar vanwege de urgentie mochten we daar maximaal tien jaar van afwijken. Om die reden hebben we gekozen voor een “tijdelijke” modulaire bouwmethode,’ zegt architect Marcel Steeghs van SVP architectuur en stedenbouw uit Amersfoort, verantwoordelijk voor het ontwerp. Het terrein had als speel- en ontmoetingsplek een belangrijke functie in de buurt. Daarnaast zorgde de plek voor lucht en ruimte in de stedelijke bebouwing. ‘Dat wilden we sowieso behouden,’ zegt Steeghs. ‘Om omwonenden bij de bouwplannen en de inrichting van de groenplek te betrekken, hebben we inspraakrondes gehouden. Na aanvankelijk heel veel tegenstand, is Set er toch gekomen.’

Omarmend gebouw

Het resultaat is een L-vormig gebouw dat de groenplek aan de noord- en oostkant omarmt. Om het gebouw niet te massaal te doen overkomen, loopt het volume in twee richtingen trapsgewijs af van vijf lagen naar één laag. Het aftrappen zorgt tegelijk voor een zo groot mogelijke bezonning van de open plek en ook toezicht vanuit de omringende woningbouw blijft zo mogelijk, wat de sociale veiligheid vergroot. De aanzichtgevels zijn afgewerkt met een bekleding van onbehandeld Frakéhout, onderbroken door fris ogende, horizontale witte banden. De ‘traptreden’ van de gevel zijn bekleed met een witte, gezette beplating. Om op de vlakke gevel meer dieptewerking met schaduwen en reliëf te creëren, plaatste Steeghs uitkragende kaders van wit aluminium rond de ramen. Steeghs: ‘Als je recht op de gevel kijkt, zie je vooral de houten bekleding. Kijk je zijdelings op de kaders, dan is alles wit. Daarnaast zorgen de kaders van binnenuit voor extra stevigheid en geborgenheid.’

Modulaire bouwstenen

Het complex telt 103 eenpersoonsstudio’s en 38 tweepersoonsappartementen die zijn opgebouwd uit modulaire bouwstenen van circa 3 x 6 meter. De modulaire units zijn ontwikkeld door bouwer Jan Snel en inclusief badkamers en kozijnen in de fabriek geprefabriceerd. De units bestaan uit een betonvloer en houtskeletbouw-wanden met een efficiënte staalconstructie, waardoor de units stapelbaar zijn. De afwerking van de gevel gebeurde op locatie. ‘Door de modulaire bouwwijze kon het gebouw in drie maanden worden neergezet. Ook kan het weer uit elkaar worden gehaald om dezelfde woningen op een andere locatie opnieuw in te zetten. Niet het gebouw, maar de plek is tijdelijk,’ zegt Steeghs, die modulaire bouw als de eerste stap naar circulaire bouw ziet. ‘Het systeem is nog niet volmaakt, maar wel een volwaardig alternatief voor traditionele bouw.’ De bewoners zijn heel positief over de kwaliteit van de woning. Bovendien is de bouwmethode geschikt voor allerlei functies. ‘Je kunt er een fijne, ruimtelijke verdeling mee maken, maar ook grote open ruimtes mee creëren. Zo zijn we nu bezig met een modulair ontworpen kantoorgebouw met grote vloervelden.’ Behalve circulariteit speelt ook duurzaamheid een belangrijke rol in het ontwerp: het gebouw heeft een all-electric klimaatsysteem en zonnepanelen op het dak die hiervoor een deel van de energie opwekken.

Hotelontsluiting

Het gebouw wordt ontsloten via een centrale ingang in de hoek waar de twee vleugels samenkomen. Hier bevindt zich ook het trappenhuis naar de verdiepingen. Middenin de armen loopt op elke verdieping een gang, waaraan weerszijden de appartementen en studio’s liggen. De gang op de bovenste verdieping en de gangdelen onder de afgetrapte lagen zijn voorzien van een lichtstraat. Vides op regelmatige afstand zorgen dat het daglicht tot beneden doordringt.

Grote panoramaramen

Op het kruispunt en einde van de vleugels zitten grote panoramaramen die uitzicht bieden op de bebouwde omgeving, het IJmeer of de IJburgse grachten met Venetiaans-aandoende bruggetjes. Om binnen het budget te blijven, is de materialisering aan de binnenkant eenvoudig gehouden. Enkel de wanden zijn afgewerkt met aluminium golfplaat. Daarnaast zorgen rijen felgele voordeuren met dito huisnummers voor kleur in de door beton en staal overheerste ruimte.

Communitygevoel en integratie bevorderen

De insteek van de Alliantie is vitale, sociale woningbouw. Om het communitygevoel en de integratie te bevorderen zijn er drie gemeenschappelijke ruimtes verspreid over drie verdiepingen en is op de begane grond een ontmoetingsruimte voor de hele buurt. De bewoners van Set hebben de vrijheid om het gebouw zelf te managen. Zo bedachten ze om van de drie gemeenschappelijke ruimtes een muziek,- game en woonkeuken te maken. ‘Het project is in alle opzichten geslaagd te noemen,’ aldus Steeghs. ‘De mix van statushouders en jongeren werkt heel relaxed. Bovendien zijn omwonenden trots op het gebouw en hebben ze de bewoners omarmd. Mede daarom is het genomineerd voor Woongebouw van het Jaar en voorgeselecteerd voor de Zuiderkerkprijs.’

Gerelateerd

• SVP architectuur realiseert duurzame school De Bijenkorf
• SVP ontwerpt groen landschappelijk centrum Groote Wielen
• Masterplan voor voormalig defensieterrein Utrecht
• Restauratie en renovatie boerderij Heteren
• Wonen en werken op campus Wageningen